Robinson vs Robinson

Tης Mαριας Kατσουνακη Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί στο Μπέλφαστ βομβαρδίζονται αυτές τις ημέρες από το ίδιο αίτημα: να παίξουν το τραγούδι των Σάιμον και Γκαρφάνκελ «Mrs Robinson». Ομως η κινηματογραφική και η πραγματική κυρία Ρόμπινσον δεν έχουν καμία απολύτως σχέση μεταξύ τους. Ανάμεσα στην Αν Μπάνκροφτ και την Αϊρις Ρόμπινσον, τον Ντάστιν Χόφμαν και τον Κερκ Μακάμπλι δεν υπάρχει η παραμικρή ομοιότητα. Η «παράξενη, μελαγχολική και πολιτικά ζοφερή» ιστορία από το Μπέλφαστ (όπως τη χαρακτηρίζει ο Guardian) δεν συναντιέται πουθενά με τον εμβληματικό «Πρωτάρη» του 1967, την γλυκόπικρη κομεντί του Μάικ Νίκολς. Ούτε καν στα στοιχειώδη και περιγραφικά, όπως για παράδειγμα στη διαφορά ηλικίας ανάμεσα στον νεαρό άντρα και στην γοητευτική, ώριμη γυναίκα. Η μόνη σύμπτωση, εν ολίγοις, είναι το επώνυμο. Η ζωή και η τέχνη σε πλήρη απόκλιση. Κι όμως· κανένα μέσο μαζικής ενημέρωσης (θα διακινδυνεύαμε, ανά τον κόσμο) δεν αναφέρθηκε στο ερωτικό σκάνδαλο της Β. Ιρλανδίας χωρίς τους αναπόφευκτους (;) παραλληλισμούς. Το πρωθυπουργικό ζεύγος περνάει μαύρες μέρες. Ο σύζυγος παραιτήθηκε προσωρινά, η σύζυγος είχε επιχειρήσει να αυτοκτονήσει πριν από μήνες («πάσχει από κατάθλιψη και παρακολουθείται από ψυχιάτρους»), το πολιτικό σύστημα της χώρας απειλείται με αποσταθεροποίηση, κορυφαία στελέχη του κυβερνώντος συντηρητικού προτεσταντικού Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος δηλώνουν ότι «ο αρχηγός έχει χάσει το κύρος του». Κι όλα αυτά γιατί ήρθε στο φως η ερωτική σχέση της 60χρονης Αϊρις Ρόμπινσον με τον 20χρονο Κερκ Μακάμπλι, μαζί ασφαλώς με οικονομικές παρατυπίες (μυστικά δάνεια για να ανοίξει ο νεαρός ένα καφέ λίγο πιο έξω από το Μπέλφαστ). Η ρωγμή στην καρτ ποστάλ του τέλειου ζεύγους (ευσεβέστατων Χριστιανών με τρία παιδιά, η κυρία, επιπλέον, εβδελύσσετο την ομοφυλοφιλία και τις προγαμιαίες σχέσεις και πήγαινε τακτικότατα στην εκκλησία) είναι συντριπτική. Η αγιογραφία της «ιδανικής οικογένειας» αποκαθηλώθηκε εν μια νυκτί από τη βαθιά θρησκευόμενη κοινωνία του Μπέλφαστ. Το ερώτημα αν οι αντιδράσεις θα ήταν εξίσου οξείες στην περίπτωση που το παραστράτημα αφορούσε τον κύριο Ρόμπινσον (πόσο «απρόβλεπτη» θεωρείται η σχέση ενός προχωρημένου μεσήλικα με 20χρονη;) θα παραμείνει αναπάντητο. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Ομως, όταν η αυστηρότητα εξαντλείται στο πρόσωπο της «εν πολλαίς αμαρτίαις», τότε και τα τελευταία προσχήματα υποχωρούν. Η ιστορία είναι από τη μία πικάντικη, γιατί η διαφορά ηλικίας βαραίνει τη γυναίκα και από την άλλη σαρκαστική, γιατί η απόσταση ανάμεσα στα πιστεύω και στις πράξεις της κυρίας Ρόμπινσον εμφανίζεται αγεφύρωτη. Ο έρωτας στο κοινωνικό χυτήριο. Φορμάρεται ανάλογα με την τάξη, το επάγγελμα, την ιδεολογία, την ηλικία. Οσο απροστάτευτοι είμαστε στο ανερμήνευτο της έλξης τόσο αμείλικτοι στην καταδίκη του «παράταιρου» ζεύγους. Η 60χρονη Πρώτη Κυρία και βουλευτής έζησε για δυο, περίπου, χρόνια, μια σχέση άνιση, απογειωτική και την ίδια στιγμή βαθιά τυραννική (η δυσαρμονία μαζί και η γνώση της απώλειας οδηγούν στην κατάθλιψη). «Ο,τι σε ξανανιώνει μπορεί και να σε ξεκάνει», υποστηρίζει ο Φίλιπ Ροθ στο «Ανθρώπινο στίγμα». Γνώριζε τον Κερκ Μακάμπλι από παιδί και τον ανέλαβε υπό την προστασία της μετά τον θάνατο του πατέρα του (με δική του μάλιστα προτροπή). Η κυρία Αϊρις Ρόμπινσον είναι πολλαπλά ένοχη. Οι Ταλιμπάν της ηθικής την έχουν ήδη στείλει στην πυρά, ο πάστορας θα τη συμπεριλάβει στα κηρύγματά του, οι πιο επιεικείς θα ζητήσουν άφεση, οι πιο μάγκες θα στήσουν πάρτι, άλλοι θα κατανοήσουν, άλλοι θα σιωπήσουν. Η κυρία Αϊρις Ρόμπινσον είναι πολλαπλώς ηττημένη. Βουτηγμένη στην προτεσταντική ηθική (αλλά και στον πρωθυπουργικό θώκο) αδυνατεί να υποστηρίξει την επιλογή της, να αποχαιρετήσει χωρίς πηχυαίους τίτλους τα όποια συναισθήματά της, να πενθήσει την απώλεια χωρίς θορυβώδη μεταμέλεια: «Είναι ό,τι χειρότερο έχω κάνει στη ζωή μου. Θλίβομαι γιατί διέλυσα την πίστη μου στον Θεό». Στην κινηματογραφική κυρία Ρόμπινσον οι Σάιμον και Γκαρφάνκελ τραγουδούν: «Jesus loves you more than you will know»...

Copyright: http://www.kathimerini.gr