Ὅσιος Ιωσήφ ο Ηγιασμένος ο εν Κρήτη

Το σεπτόν καταγώγιον, των χαρίτων του Πνεύματος. Μοναστών το καύχημα και απάνθισμα, των Ιερέων το τίμιον, και θεΐον αγλάϊσμα, των Κρητών την καλλονήν, τον γενναίως πατήσαντα, τού αλάστορος, μεθοδίας απάσας εν αινέσει, Ιωσήφ τον θεοφόρον, μελωδικώς ευφημήσωμεν.

Ο Όσιος Ιωσήφ, ο επονομαζόμενος Σαμάκος, γεννήθηκε στην πόλη των Κεράμων, το σημερινό Αζωκέραμο Σητείας της Κρήτης, ευσεβών γονέων υιός, λίγο πριν την άλωση (1440). Υπήρξε πνευματικό γέννημα και θρέμμα της μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, γνωστής ως Δερματάνου, πλησίον του Χάνδακος (Ηρακλείου), όπου έζησε και έδρασε από την παιδική του ηλικία μέχρι την κοίμησή του. Έζησε σε μια πολύ κρίσιμη ιστορική περίοδο για το Γένος. Η Βυζαντινή αυτοκρατορία έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών και η πατρίδα του Κρήτη βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Ενετών.

Ο Όσιος μετά το θάνατο των γονέων του, διένειμε την περιουσία του στους φτωχούς και εκάρη μοναχός στη μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Δερματάνου. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και μετά την κοίμηση του ηγουμένου ανέλαβε την ηγουμενία της μονής. Διακρίθηκε για την αρετή της φιλανθρωπίας και θα μπορούσε δικαιολογημένα να του αποδοθεί ο χαρακτηρισμός του ελεήμονος. Αναγνωρίσθηκε επίσης, ως θαυματουργός, αφού αναφέρονται πολλά θαύματά του.

Μετά από εβδομήντα χρόνια αδιάλειπτης οσιακής και φιλανθρωπικής δράσεως, κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1511 στις 22 Ιανουαρίου και ενταφιάσθηκε στην μονή του. Με την ανακομιδή των λειψάνων του διαπιστώθηκε η αγιότητά του, διότι το ιερό λείψανο βρέθηκε ακέραιο και εξέπεμπε ευωδία. Το ιερό σκήνωμά του κατατέθηκε στο καθολικό της μονής. Η συνεχής θεραπεία πλήθους ασθενών, τυφλών και δαιμονισμένων και μετά την κοίμησή του, καθιέρωσε ευρύτατα την φήμη του ως θαυματουργού.

Το 1669 οι Οθωμανοί κυρίευσαν το Χάνδακα (Ηράκλειο) και ο ευλαβής κληρικός Αντώνιος Αρμάκης, μετέφερε το ιερό λείψανο στη Ζάκυνθο, όπου στις 29 Αυγούστου 1669 το κατέθεσε στη μονή του Αγίου Ιωάννου του Μαντινειού στα Ξεροβούνια. Εκεί παρέμεινε ως το 1915, οπότε τοποθετήθηκε στον ενοριακό ναό του Παντοκράτορος Γαϊτανίου.

Απολυτίκιον. Ήχος α’. Των Κρητών τε τον γόνον και Ζακύνθου το καύχημα, των πατέρων κλέος και δόξα Ιωσήφ τον αοίδημον τιμήσωμεν εν ύμνοις οι πιστοί ου δόξη αρρήτω η Τριάς ετιμήσατο το σκήνος διασώσασα άφθορον. Δόξα τω αγιάσαντι αυτόν, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω αναδείξαντι φρουρόν και άμισθον πιστοίς ιατρόν τοις κάμνουσι.

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Των πιστών προΐστασαι και απαλλάττεις, από πάσης θλίψεως ταις σαις πρεσβείες προς θεόν ω Ιωσήφ παναοίδιμε κλέος και δόξα οσίων καύχημα.