Όσιος Νικόλαος ο Ομολογητής ο Στουδίτης

Έδοξε τω στήσαντι μέτρα τω βίω,
και Nικόλαον, εκμετρήσαι τον βίον.

Ο Όσιος Νικόλαος ο Ομολογητής γεννήθηκε στην Κυδωνία της Κρήτης το 792 μ.Χ. Σε νεαρή ηλικία οι γονείς του τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη, στον θείο του Θεοφάνη, που ήταν μοναχός στην περιώνυμη μονή του Στουδίου, όπου και έγινε και αυτός μοναχός. Στην ησυχία της Μονής, ο Νικόλαος είχε την ευκαιρία να λάβει μεγάλη θεολογική και φιλολογική παιδεία, να διακριθεί στους ασκητικούς αγώνες και να φθάσει στα ύψη της ηθικής τελειότητας. Ο Όσιος αναδείχθηκε και στην τέχνη της αντιγραφής χειρογράφων.

Κατά την περίοδο της εικονομαχίας, η μονή Στουδίου και οι μοναχοί της υπέστησαν μεγάλες διώξεις για την προσήλωσή τους στον αγώνα υπέρ των αγίων εικόνων. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος (806-815 μ.Χ.) αντιστάθηκε, ο δε αυτοκράτορας Λέων Ε’ ο Αρμένιος (813-820 μ.Χ.) συνεκάλεσε Σύνοδο η οποία καταδίκασε τον Πατριάρχη και τον εξόρισε στην Προικόνησο. Διάδοχός του χειροτονήθηκε ο Θεόδοτος ο Μελισσηνός (815-821 μ.Χ.), ο οποίος συγκρότησε Σύνοδο, για να καταδικάσει τους προμάχους της Εκκλησίας. Στην Σύνοδο προσκάλεσε τον ηγούμενο της μονής Στουδίου Θεόδωρο, ο οποίος ήταν επικεφαλής της αντιδράσεως εναντίων των εικονομάχων. Ο Όσιος Θεόδωρος δεν προσήλθε στη Σύνοδο, όχι γιατί φοβόταν, αλλά γιατί ήθελε να στιγματίσει διά της αποχής του την παράνομη συγκρότηση της Συνόδου. Ο Όσιος Νικόλαος εξορίσθηκε μαζί με τον ηγούμενο της μονής Θεόδωρο. Λίγο μετά φυλακίσθηκε για τρία χρόνια, παλεύοντας με την δίψα και την πείνα και στην συνέχεια εξορίσθηκε στη Σμύρνη. Και εκεί τον έριξαν στη φυλακή.

Ο διάδοχος του Λέοντος του Ε’, Μιχαήλ Β’ ο Τραυλός (820-829 μ.Χ.), επέτρεψε την επάνοδο σε όλους τους εξορισθέντες υπό του Λέοντος Ε’. Κατά την επιστροφή του ο Όσιος επισκέφθηκε στην Χαλκηδόνα τον Πατριάρχη και συναγωνιστή του Νικηφόρο. Ακολούθως έμεινε για λίγο χρόνο στον Αστακηνό Κόλπο και τέλος επανήλθε στη μονή Στουδίου. Αλλά για λίγο μόνο, αφού ο αυτοκράτορας αρνήθηκε να αποδώσει στους Ορθοδόξους τις αφαιρεθείσες από αυτούς εκκλησίες και να επιτρέψει την ανάρτηση εικόνων σε αυτές. Ακολουθεί τον αυτοεξόριστο Γέροντά του, Όσιο Θεόδωρο, στη νήσο Πρίγκηπο. Ο Όσιος Νικόλαος, με την λήξη της εικονομαχίας και μετά το θάνατο του εικονομάχου αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842 μ.Χ.), επέστρεψε στη μονή Στουδίου και εξελέγη ηγούμενος αυτής. Λίγο αργότερα παραιτείται, προτείνοντας ως διάδοχό του τον πρεσβύτερο Σωφρόνιο.

Μετά από πολλές διώξεις και αυτοεξορία σε μετόχι της μονής Στουδίου, στο Πραίνετο της Νικομήδειας, ιδρύει, το έτος 859 μ.Χ., το μοναστήρι του Κονορωβίου βοηθούμενος από κάποιον πλούσιο και ευσεβή που ονομαζόταν Σαμουήλ. Αλλά και από εδώ τον παρέσυραν οι εκκλησιαστικές έριδες μεταξύ των οπαδών των Πατριαρχών Ιγνατίου και Φωτίου. Μετέβη λοιπόν, από εδώ στην Προικόνησο, μετά στην Μυτιλήνη και στη συνέχεια στο Εξαμίλι της Θρακικής Χερσονήσου, απ’ όπου οδηγήθηκε με συνοδεία φρουράς, το έτος 866 μ.Χ., ως αιχμάλωτος κατά κάποιο τρόπο, στη μονή Στουδίου. Το επόμενο έτος ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Α’ (867-886 μ.Χ.) και ο Πατριάρχης Ιγνάτιος, κατά την δεύτερη πατριαρχεία του (867-877 μ.Χ.), προσέφεραν στον πολυπαθή Όσιο την ηγουμενία της μονής Στουδίου. Εκείνος, λυπούμενος για την ακαταστασία της εποχής, αρνήθηκε.

Ο όσιος Νικόλαος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 868 μ.Χ. και το τίμιο λείψανό του κατατέθηκε κοντά στα ιερά σκηνώματα των ενδόξων Στουδιτών Ναυκρατίου και Θεοδώρου.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως

Θεῖον βλάστημα, τῆς Κυδωνίας, καὶ ὑπόδειγμα, ὁσίου βίου, ἀνεδείχθης Στουδῖτα Νικόλαε· καὶ τοῦ Χριστοῦ τὴν Εἰκόνα σεβόμενος, ὀμολογίας ἀγῶσι διέπρεψας. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθε ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιο. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ
Ἐκ Κυδωνίας ὡς φωστὴρ λαμπρὸς ἀνέτειλας
καὶ Ἐκκλησίας καταυγάζεις τὰ πληρώματα
τῇ στερρᾷ ὁμολογίᾳ σου Θεοφόρε.
τῆς Εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ γὰρ τὴν προσκύνησιν
τοῖς ἀγῶσί σου καὶ πόνοις κατετράνωσας.
ὅθεν κράζομεν, χαίροις Πάτερ Νικόλε.

Μεγαλυνάριο
Χαίροις Κυδωνίας θεῖος βλαστὸς, καὶ Μονῆς Στουδίου, τύπος ἔμπνους πρὸς ἀρετήν· τῆς ὁμολογίας, τὸ θεῖον χαῖρε στόμα, Νικόλαε παμμάκαρ, Κρητῶν ἀγλάϊσμα.

πηγή:www.imka.gr