Η ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία, ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι τό μυστικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Κύτταρα - μέλη τοῦ σώματος αὐτοῦ εἶναι οἱ πιστοί, κεκοιμημένοι καί ζῶντες, καθώς καί οἱ πρό Χριστοῦ ζήσαντες καί πιστεύσαντες κατά τήν κάθοδο τοῦ Κυρίου στόν ῞Αδη. ῞Οπως τό ἀνθρώπινο σῶμα ἀποτελεῖ ὁλότητα καί ἑνότητα μελῶν, ἔτσι καί ἡ Ἐκκλησία, ὡς Σῶμα Χριστοῦ ὑπάρχει ὡς τέλεια ἑνότητα. ῞Ολοι οἱ πιστοί, ὡς ἐπί μέρους μέλη τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν ὀργανική ἕνωση, τόσο μέ τό σῶμα, ὅσο καί μεταξύ τους. ῾Η ὀργανική ἕνωσή τους μέ τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἐξασφαλίζει αὐτή τήν ἴδια τήν ὕπαρξή τους (βλ. 1 Κορ. 12·12).

Τυπικά διακρίνουμε στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας δύο μέρη, τό στρατευόμενο μέρος καί τό θριαμβεῦον μέρος. Τό στρατευόμενο μέρος ἀποτελοῦμε ἐμεῖς οἱ ἐπί γῆς ζῶντες πιστοί. ᾿Ονομάζεται ἔτσι διότι βρισκόμαστε στό στάδιο τοῦ ἀγώνα γιά τήν ἐν Χριστῷ τελείωσή μας. Τό θριαμβεῦον μέρος ἀποτελοῦν οἱ ἅγιοι ῎Αγγελοι καί οἱ ψυχές τῶν κεκοιμημένων πιστῶν, οἱ ὁποῖες ἀξιώθηκαν χάρις στόν νικηφόρο ἐπί γῆς ἀγώνα τους, νά εἰσέλθουν στήν μακάρια χορεία τῶν σεσωσμένων πιστῶν στόν οὐρανό.

Τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ χριστιανοί, ἀποκαλούμαστε ἅγιοι, δηλαδή ξεχωρισμένοι ἀπό τόν κόσμο τῆς ἁμαρτίας καί τῆς φθορᾶς. Ὁ Θεός, ὁ ἀπόλυτα ἅγιος, καλεῖ τούς πιστούς νά γίνουν καί αὐτοί «ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ» (Α´ Πέτρ. 1·15). Νά Τοῦ μοιάσουν στήν ἁγιότητα, νά γίνουν «θυσία ζῶσα, ἁγία, εὐάρεστος τῷ Θεῷ» (Ρωμ. 12·16). ῾Η ἁγιότητα συνίσταται στόν συνεχή ἀγώνα τους γιά τήν ἀποβολή τοῦ κακοῦ ἀπό μέσα τους καί γύρω τους καί στήν ἑδραίωση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, στήν ἀνθρώπινη κοινωνία καί σέ ὁλόκληρη τήν κτίση.

Σέ ὅλους ἐκείνους πού ἀποδεδειγμένα ἐνστερνίστηκαν τό Χριστό καί ἀγωνίστηκαν νικηφόρα κατά τοῦ διαβόλου, τοῦ κακοῦ καί τῆς ἁμαρτίας, ἡ Ἐκκλησία μας τούς ἔδωσε κυριολεκτικά τήν προσηγορία ἅγιοι καί τούς τιμᾶ ὅσο βρίσκονται στή γῆ, ἀλλά κυρίως ὅταν φύγουν ἀπό τόν κόσμο αὐτό καί ἐνταχθοῦν στήν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία. Θεωροῦνται ὡς τά ἐπίλεκτα μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ γνήσιοι φίλοι τοῦ Θεοῦ.

Τό ἐπί γῆς μέρος τῆς Ἐκκλησίας ἀποδίδει σέ αὐτούς τιμές. ῾Εορτάζει τήν ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς τους, τήν ὁποία ὀνομάζει «γενέθλια ἡμέρα τῶν ἁγίων» (Μαρτ. Πολυκάρπου 18), διότι ὁ θάνατος τοῦ χριστιανοῦ καί ἰδιαίτερα τοῦ ἁγίου, ὄχι μόνο δέ θεωρεῖται ἐκμηδένιση, ἀλλά ἀναγέννηση στήν αἰωνιότητα καί στήν ἐν Χριστῷ ἀτελεύτητη μακαριότητα. Κύρια ἐκδήλωση τιμῆς εἶναι ἡ τέλεση τῆς Θείας Εὐχαριστίας, διότι μέσῳ τῆς κοινωνίας τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, ἑνωνόμαστε πραγματικά τόσο μέ τό Χριστό, ὅσο καί μέ τόν τιμώμενο ῞Αγιο. ῾Η Ἐκκλησία μας ἐπίσης συνθέτει ὕμνους καί ἀσματικές ἀκολουθίες σέ αὐτούς, ἀφιερώνει ναούς στή χάρη τους, ἱστορεῖ εἰκόνες μέ τίς σεπτές μορφές τους, τιμᾶ τά ἱερά τους λείψανα καί ἐπικαλεῖται τή βοήθειά τους στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς τῶν πιστῶν.

Πολλοί αἱρετικοί ὅμως ἀπό τά παλιά χρόνια ὥς σήμερα ἀμφισβήτησαν τήν ὀρθότητα τῆς τιμῆς πού ἀποδίδει ἡ Ἐκκλησία μας στούς ἁγίους. Παρερμηνεύοντας κάποια χωρία τῆς ῾Αγίας Γραφῆς, ἰσχυρίζονται πώς ἡ τιμή καί ἡ προσκύνηση ἀνήκει μόνο στό Θεό. ῞Ομως ἡ Ἐκκλησία μας δέν σφάλει, διότι ὑπάρχει σέ αὐτή τό ῞Αγιο Πνεῦμα, τό Ὁποῖο τήν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (Ἰωάν. 16·13). Ἐν προκειμένῳ ὀρθῶς τιμᾶ τούς ἁγίους Της, διότι κάνει τήν ἀπαραίτητη διευκρίνιση μεταξύ λατρευτικῆς προσκύνησης τοῦ Θεοῦ καί τιμητικῆς προσκύνησης τῶν ἁγίων. Στό λεγόμενο «Συνοδικό» τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τό ὁποῖο διαβάζεται στούς ναούς τήν Κυριακή τῆς ᾿Ορθοδοξίας, εἶναι διατυπωμένη μέ σαφήνεια αὐτή ἡ διάκριση. «Κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν καί τούς Αὐτοῦ ῾Αγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγγραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν θυσίαις, ἐν Ναοῖς, ἐν Εἰκονίσμασι, τόν μέν ὡς Θεόν καί Δεσπότην προσκυνοῦντες καί σέβοντες, τούς δέ διά τόν κοινόν Δεσπότην ὡς Αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶντες καί τήν κατά σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμον-τες». Δηλαδή, λατρεύουμε καί προσκυνοῦμε, μέ τήν ἀπόλυτη ἔννοια τῆς λατρείας, τόν Τριαδικό Θεό. Ἀντίθετα τιμᾶμε καί προσκυνᾶμε τούς ἁγίους μέ τή σχετική ἔννοια τῆς προσκύνησης καί πάντα σέ σχέση μέ τό Θεό. Ἀποδίδουμε σέ αὐτούς τιμή ὡς ἐκλεκτά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ὡς φίλους τοῦ Θεοῦ, ὡς θεράποντες τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος.

Λόγω τῆς ὀργανικῆς ἑνότητάς τους μέ τό Χριστό οἱ ἅγιοι ἔχουν ἀξιωθεῖ νά μετέχουν τῆς χάριτος Αὐτοῦ καί τῶν ἐνεργειῶν Του. Αὐτό ἔχει ὡς συνέπεια νά βοηθοῦν τούς ἀνθρώπους κάνον-τας θαύματα. ῞Ολοι μας λίγο ἤ πολύ ἔχουμε γίνει ἀποδέκτες θαυμάτων τῶν ἁγίων μας καί δοξάσαμε τόν ῞Αγιο Θεό, ὁ Ὁποῖος ἐνεργεῖ μέσω αὐτῶν. Τέλος, λόγω τῆς παρρησίας τους κοντά στό Θεό, προσεύχονται ἀδιάκοπα γιά μᾶς. Τό ἴδιο κάνουμε καί ἐμεῖς. Μαζί μέ τήν προσευχή μας στόν Τριαδικό Θεό, προσευχόμαστε καί στούς ἀδελφούς μας ἁγίους νά γίνουν πρεσβευτές μας στό θρόνο τοῦ Θεοῦ. ῎Οχι ὅτι ὁ Θεός θέλει ἐνδιάμεσους γιά νά ἀκούσει τίς προσευχές μας. Ὁ μέγας Μεσίτης μας, ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ αἰώνιος καί ἀποτελεσματικός ἱκέτης μας στό Θεό (Α´ Τιμ. 2·5, ῾Εβρ. 9·12). Οἱ προσευχές μας στούς ἁγίους μας εἶναι μέρος τῆς ἀέναης κοινωνίας μεταξύ ἡμῶν τῶν μελῶν τοῦ στρατευομένου μέρους τῆς Ἐκκλησίας μέ τά μέλη τοῦ θριαμβεύοντος μέρους.

Ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι ὀφείλουμε λοιπόν νά ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στίς ἐνέργειες τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά κλείνουμε τήν ἀκοή μας στούς ποικιλώνυμους αἱρετικούς, τῶν ὁποίων τά κηρύγματα, ἄν υἱοθετήσουμε, μποροῦν νά μᾶς στερήσουν τή σωτηρία μας. Ἐν προκειμένῳ ἔχουμε ὑποχρέωση νά λατρεύουμε καί νά προσκυνᾶμε τόν Τριαδικό Θεό καί παράλληλα νά ἀποδίδουμε τιμή στούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔχοντας τή βεβαιότητα ὅτι ὄχι μόνο δέν ἐρχόμαστε σέ ἀντίθεση μέ τίς βιβλικές ἐπιταγές, ἀλλά συμφωνοῦμε ἀπόλυτα μέ αὐτές. ῞Ολοι μας ζῶντες καί κεκοιμημένοι πιστοί τοῦ Χριστοῦ, ἀποτελοῦντες ὀργανική ἑνότητα, μετέχουμε τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καί ἀπολαμβάνουμε μέσα στήν Ἐκκλησία πλουσιοπάροχα τῶν θείων δωρεῶν.

www.imkdy.gr