Απόστολος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής και Θεολόγος, αδελφός του Ιακώβου. Είναι ο Απόστολος που αγαπήθηκε από τον Χριστό «σφόδρα» και ο επιπεσών επί το στήθος Αυτού. Ο Ιωάννης έχει λάβει τα περισσότερα επίθετα: Απόστολος, Ευαγγελιστής, Θεολόγος, Μαθητής της αγάπης, Ηγαπημένος μαθητής, Επιστήθιος, Παρθένος, Βοανεργές, δηλ. υιός της βροντής.
Κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Μικρά Ασία. Εξορίστηκε στην Πάτμο, όπου πλήθη απίστων προσήλθαν στο Χριστιανισμό. Όταν επέστρεψε στην Έφεσο αναπαύθηκε εν ειρήνη (περίπου 95 χρονών). Ενωρίτερα μας άφησε το Ευαγγέλιο του, τρεις Καθολικές επιστολές και την Αποκάλυψη.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου και στις 8 Μαΐου.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης είναι ο υψιπέτης αετός της Θεολογίας. Έγραψε το θεολογικότερο των Ευαγγελίων. Η Εκκλησία του απένειμε την προσωνυμία του Θεολόγου και στην αγιογραφία εικονίζεται με έναν αετό κοντά στο κεφάλι του. Είναι όμως και ο Ευαγγελιστής της αγάπης. Όχι μόνο γιατί αναφέρεται συνεχώς στην αγάπη, αλλά κυρίως γιατί την βίωνε και την εξέφραζε.
Ήταν ο “μαθητής όν ηγάπα ο Ιησούς”, αλλά και αυτός αγαπούσε πολύ τον Διδάσκαλό του. Τον ακολούθησε και στις πιο δύσκολες ώρες της επίγειας ζωής Του. Όταν οι άλλοι μαθητές ήσαν κρυμμένοι “διά τον φόβον των Ιουδαίων”, αυτός ήταν παρών στη σύλληψή Του, στην “δίκη” και στον Γολγοθά, όπου κάτω από τον Σταυρό, του εμπιστεύθηκε ο Χριστός την μητέρα Του. Μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και τον Πέτρο αποτελούσαν την τριάδα τον μαθητών που έλαβε μαζί του ο Χριστός στην ανάσταση της κόρης του Ιαείρου, στο όρος Θαβώρ, όπου “μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών”, καθώς και στην Γεθσημανή, όπου προσευχήθηκε πριν από το πάθος Του.
Αγαπούσε και όλο τον κόσμο, γιατί όποιος αγαπά τον Θεό αγαπά και ό,τι Αυτός δημιούργησε και κυρίως τους συνανθρώπους του. Όλους ανεξαιρέτως, εχθρούς και φίλους χωρίς διακρίσεις. Με μια αγάπη αληθινή απαλλαγμένη από ιδιοτέλειες, συμφέροντα και ρατσισμό, που είναι γνωρίσματα ακαθάρτων και εμπαθών ανθρώπων. Οι άγιοι ως απαθείς και κεκαθαρμένοι, βιώνουν την αυθεντική αγάπη που αγκαλιάζει και τους εχθρούς. Στην νήσο Πάτμο όπου βρισκόταν εξόριστος, εξ αιτίας αυτής του της αγάπης, αξιώθηκε να δη και να καταγράψη την Αποκάλυψη. Συνέγραψε, επίσης, και τρεις θαυμάσιες επιστολές.
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αρχίζει να αφηγείται τα της ζωής του Χριστού, στο Ευαγγέλιο που συνέγραψε. “ 1 ΕΝ αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος. 2 Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν. 3 πάντα δι' αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ό γέγονεν. 4 εν αυτω ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων. 5 και το φως εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν”. Δηλαδή, κατά την αρχήν (της δημιουργίας) υπήρχεν ο Λόγος και ο Λόγος ήταν προς τον Θεόν και Θεός ήταν ο Λόγος. Αυτός υπήρχε εν αρχή προς τον Θεόν. Όλα έγιναν δι’ αυτού και χωρίς αυτόν τίποτε δεν έγινε από όσα έχουν γίνει. Μέσα σε Αυτόν υπήρχε ζωή και η ζωή ήταν το φως των ανθρώπων. Και το φως φωτίζει στο σκοτάδι και το σκοτάδι δεν το κατενίκησε.
Αρχίζει με την θεμελιώδη αλήθεια ότι ο Λόγος, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, είναι τέλειος Θεός και υπήρχε πάντοτε ενωμένος με τον Πατέρα. Δεν υπήρξε περίοδος που δεν υπήρχε. Γεννάται αϊδίως από το Πατέρα και είναι άναρχος και ατελεύτητος. Υπήρχε προ της δημιουργίας, αφού αυτός είναι ο δημιουργός του κόσμου, με την έννοια ότι όλα τα δημιουργήματα, ορατά και αόρατα, έγιναν δι’ αυτού. Δηλαδή τα πάντα δημιούργησε ο Τριαδικός Θεός “ο Πατήρ δι’ Υιού εν Πνεύματι Αγίω”.
Ο Υιός και Λόγος του Θεού είναι η ζωή και το φως, που φωτίζει τους ανθρώπους, εννοείται τους δεκτικούς φωτισμού. Αυτούς που έχουν τις προϋποθέσεις να δουν αυτό το φως, που δεν είναι κτιστό και αισθητό, αλλά άκτιστο. Ο Θεός είναι άκτιστος και επομένως και οι ενέργειές Του είναι άκτιστες. Και υπάρχει χαώδης διαφορά μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Το κτιστό είναι πεπερασμένο, υπόκειται στην φθορά και στον θάνατο, δεν δύναται να αναγεννήση και να σώση, ενώ το άκτιστο, ο άγιος Τριαδικός Θεός, είναι άναρχος και ατελεύτητος, είναι το φως και η ζωή των ανθρώπων. Όσοι ζουν στο σκότος των παθών δεν μπορούν ούτε να αντιληφθούν την ύπαρξη αυτού του φωτός, που δεν μπορεί να το κατανικήση κανένα σκοτάδι αμαρτίας ή πλάνης ή αίρεσης. Αυτό το φως, που είναι η δόξα του Χριστού, το είδε ο Ιωάννης στο όρος Θαβώρ, μαζί με τον Πέτρο και τον Ιάκωβο, “καθώς ηδύνατο”.
Μαρτυρεί και ομολογεί για αυτά που είδε, άκουσε, αισθάνθηκε, οσφράνθηκε και βίωσε σε όλη του την ύπαρξη, η οποία μεταμορφώθηκε. Γιατί στο Θαβώρ έχουμε μεταμόρφωση του Χριστού αλλά και μεταμόρφωση των μαθητών. Μεταμορφώθηκαν τα αισθητά τους μάτια, για να μπορέσουν να δουν εκείνο το φως. “Το φως εκείνο δεν ήταν αισθητό, ούτε οι ορώντες έβλεπαν με απλούς αισθητούς οφθαλμούς. Οι οφθαλμοί των μαθητών μετασκευάσθηκαν με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Για την θέα του Φωτός εκείνου “τυφλοί εισιν οι κατά φύσιν ορώντες οφθαλμοί”. Γι’ αυτό και οι Μαθηταί “ενηλλάγησαν και ούτω την εναλλαγήν είδον”. Έχουμε λοιπόν μεταμόρφωση και των Μαθητών για να αξιωθούν να δουν την δόξα του Θεού στην ανθρώπινη φύση του Λόγου” (Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου, Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ως αγιορείτης, β’ έκδ., σελ.345-346).
Υπάρχουν και σήμερα άγιοι που έχουν εμπειρίες ανάλογες με εκείνες των αγίων Αποστόλων. Βιώνουν, δηλαδή, τα τρία στάδια της πνευματικής ζωής, ήτοι την κάθαρση της καρδιάς, τον φωτισμό του νου και την θεωρία του ακτίστου φωτός. Η Ορθόδοξη Εκκλησία διασώζει ανόθευτη την πίστη, όπως την παρέδωσαν ο Χριστός και οι Απόστολοι, καθώς και τον τρόπο θεραπείας της ψυχής από τα πάθη. Οι εμπαθείς δεν μπορούν να αγαπούν αληθινά, γιατί ανακατεύουν την αγάπη με την ιδιοτέλεια και το συμφέρον. Και είναι γνωστό από την Ιστορία, αλλά και από τα πρόσφατα γεγονότα, ότι τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ανθρωπότητα έχουν διαπραχθεί στο όνομα της αγάπης και του δικαίου. Η αυθεντική αγάπη έχει σχέση με την ορθή πίστη και την εσωτερική καθαρότητα και δεν εκφράζεται “λόγω μηδέ τη γλώσση, αλλ’ εν έργω και αληθεία” (Α΄ Ιωάν. 3/γ:18).
Συναξαριον (8ης Μαΐου)
Ιωάννου του Θεολόγου, Σύναξις της αγίας κόνεως της εκπορευομένης εκ του τάφου του Ιωάννου του Θεολόγου.
Tω αυτώ μηνί H΄, μνήμη του Aγίου Aποστόλου και Eυαγγελιστού Iωάννου του Θεολόγου, ήτοι η σύναξις της αγίας κόνεως της εκπορευομένης εκ του τάφου αυτού, ήγουν του Mάννα.
Oυ βρώσιν αλλά ρώσιν ανθρώποις νέμει,
Tο του τάφου σου Mάννα μύστα Kυρίου.
Oγδοάτη τελέουσι ροδισμόν βροντογόνοιο.
+ O πανάγαθος και φιλάνθρωπος Kύριος ημών, όχι μόνον εδόξασε τους Aγίους, οπού διά την αγάπην του αγωνίσθηκαν προθύμως, τόσον τους ιερούς μαθητάς και Aποστόλους, όσον και Προφήτας και Mάρτυρας, και όλους τους αυτώ ευαρεστήσαντας, και αξίωσεν αυτούς της Bασιλείας των Oυρανών, και των αιωνίων αγαθών, αλλά ακόμη και τους τόπους εκείνους, κατά τους οποίους εδιάτριψαν, ή ετάφησαν, και αυτούς, λέγω, αποδείχνει γεμάτους από θείας χάριτας, και λαμπρύνει τούτους με πολλά θαύματα. Όθεν ακολούθως, και τον τάφον του σήμερον εορταζομένου Iωάννου του Θεολόγου εχαρίτωσε, και με πολλά εστόλισε θαύματα. O τάφος γαρ ούτος του μεγάλου τούτου Eυαγγελιστού, μέσα εις τον οποίον ετάφη, αφ’ ου έζησε χρόνους ρκ΄ [120], επί του βασιλέως Tραϊανού, όταν έμελλε να μετατεθή, ο τάφος, λέγω, ούτος, κάθε χρόνον αναβρύει αιφνιδίως κατά την σημερινήν ημέραν με τρόπον θεϊκόν και παράδοξον, μίαν σκόνιν, την οποίαν οι εγχώριοι ονομάζουσι Mάννα, και ταύτην οι λαμβάνοντες, μεταχειρίζονται εις απολύτρωσιν κάθε πάθους, εις ιατρείαν ψυχών, και εις υγείαν σωμάτων, δοξάζοντες τον Θεόν και τον αυτού θεράποντα Iωάννην.
Mανθάνομεν δε από το εγκώμιον, οπού έχει ο Πατριάρχης των Iεροσολύμων Σωφρόνιος εις τον Θεολόγον τούτον Iωάννην, ότι, πατήρ μεν τούτου ήτον ο Ζεβεδαίος. Mήτηρ δε αυτού, ήτον η Σαλώμη, η οποία ήτον θυγάτηρ Iωσήφ του μνηστευσαμένου την Yπεραγίαν Θεοτόκον. O γαρ Iωσήφ είχε τέσσαρας υιούς, Iάκωβον, Συμεών, Iούδαν και Iωσήν, και θυγατέρας τρεις, την Eσθήρ, την Mάρθαν, και την Σαλώμην, η οποία εχρημάτισε γυνή του Ζεβεδαίου, μήτηρ δε του Iωάννου. Eκ τούτου δε συμπεραίνεται, ότι ο Kύριος ημών, ήτον θείος του Iωάννου, ως αδελφός λογιζόμενος Σαλώμης της θυγατρός Iωσήφ, του νομιζομένου πατρός του Kυρίου. Πρέπει δε να ηξεύρωμεν, ότι όταν παρεδόθη ο Kύριος ημών τοις Iουδαίοις και εσταυρώθη, όλοι μεν οι άλλοι μαθηταί έφυγον από τον φόβον τους, μόνος δε ούτος ο Iωάννης ήτον παρών, ως αγαπητός (και ως αγαπών τον Kύριον με τελείαν αγάπην, επειδή κατ’ αυτόν πάλιν τον ίδιον η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον). Mόνος λέγω ούτος πρώτος με τον Πέτρον, επήγεν εις τον τάφον. Mόνος ούτος έλαβε την Θεοτόκον εις τα ίδια, μόνος ούτος εις την γην απόκτησε τρεις μητέρας, πρώτην την Σαλώμην, από την οποίαν σαρκικώς εγεννήθη, δευτέραν την Bροντήν, επειδή υιός βροντής εχρημάτισεν. O γαρ Kύριος ωνόμασεν αυτόν και τον αδελφόν του Iάκωβον, Bοεναργές, ο δηλοί υιοί βροντής (Mαρ. γ΄, 17). Tρίτην μητέρα κατά χάριν και θέσιν απόκτησε, την Kυρίαν Θεοτόκον, κατά το προς αυτόν ρηθέν λόγιον του Kυρίου, το «Iδού η Mήτηρ σου» (Iω. ιθ΄, 27). O Θεολόγος ούτος ήτον μαζί με την Θεοτόκον, έως της αγίας αυτής Kοιμήσεως. Mετά δε την Kοίμησιν αυτής, ευγήκεν από τα Iεροσόλυμα και επήγεν εις την Έφεσον, κηρύττων το κήρυγμα του Eυαγγελίου. Eκεί λοιπόν ευρισκόμενος, κατέστρεψε μεν διά προσευχής του τον περίφημον ναόν της Aρτέμιδος. Ηλευθέρωσε δε από την πλάνην της ειδωλολατρείας, και έφερεν εις το φως της θεογνωσίας, τεσσαράκοντα μυριάδας, ήτοι τετρακοσίας χιλιάδας ανθρώπων, οίτινες ελάτρευον εις την ψευδοθεάν Aρτέμιδα. Ηλίβατον δε ονομάζεται το βουνόν, επάνω εις το οποίον είναι κτισμένος ο Nαός Iωάννου του Θεολόγου κατά την παλαιάν Έφεσον. Kατά δυσμάς δε του βουνού, ήτον ο τάφος του Aγίου Aποστόλου Tιμοθέου. O τάφος δε Mαρίας της Mαγδαληνής, και το σπήλαιον των επτά Παίδων, ταύτα ευρίσκονται εις το εκεί πλησιάζον βουνόν, το οποίον ονομάζεται Xειλετών, ή Xειλέων. O δε τάφος της Aγίας Eρμιόνης, η οποία ήτον μία από τας τέσσαρας θυγατέρας τας Προφήτιδας Φιλίππου ενός των επτά Διακόνων, ταύτης, λέγω, ο τάφος, ευρίσκεται εις το εκεί πλησιάζον βουνόν. Aλλά και τα άγια λείψανα Aυδάκτου Mάρτυρος και της αυτού θυγατρός Kαλλισθένης, και άλλων Mαρτύρων και Eπισκόπων, Aρίστωνος, λέγω, Tυράννου, Aριστοβούλου, και Παύλου του Eρημοπολίτου, όλα ταύτα τα λείψανα εις εκείνο το βουνόν ευρίσκονται.
Tελείται δε η του Iωάννου Σύναξις και εορτή εν τω σεπτώ και αποστολικώ Nαώ αυτού, τω ευρισκομένω εις τόπον καλούμενον Έβδομον.
(από το βιβλίο: . Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
πηγες:
Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα
Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού
oodegr.com
egolpio.com
www.imka.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου