Υγιής Αναρχία

Του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιερόθεου Βλάχου

Πηγή: Η καθιερωμένη συνάντηση του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Ιεροθέου με τους φοιτητές και αποφοίτους της Επαρχίας του, το Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010 στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως

Αναδημοσίευση από: http://www.parembasis.gr/2010/10_01_02.htm

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Ιανουαρίου στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως η καθιερωμένη συνάντηση του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Ιεροθέου με τους φοιτητές και αποφοίτους της Επαρχίας μας με την ευκαιρία της έναρξης του νέου έτους και της κοπής της Βασιλόπιττας.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε την ακολουθία κοπής της Βασιλόπιττας, την ομιλία του Σεβασμιωτάτου με θέμα «Μια μορφή υγιούς αναρχίας οι κατά Χριστόν σαλοί», συζήτηση με τους φοιτητές, κλήρωση τεσσάρων φοιτητών που έλαβαν ο καθένας κάποιο χρηματικό ποσό από το Ταμείο Ευποιΐας του Μητροπολίτου, το μοίρασμα της Βασιλόπιττας, της οποίας το φλουρί αντιστοιχούσε επίσης σε χρηματικό ποσό από το Ταμείο Ευποιΐας, και τέλος δεξίωση που είχαν ετοιμάσει οι Κυρίες των Συνδέσμων Αγάπης της Ενορίας μας.

Το θέμα της φετινής ομιλίας του Σεβασμιωτάτου προς τους Φοιτητές της Επαρχίας μας ήταν συνέχεια του θέματος που είχε αναπτύξει την προηγούμενη χρονιά και είχε αναφερθή στην ουτοπία, η οποία προσπαθεί να κατασκευάση μια ιδεατή πολιτεία, πράγμα που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Αλλά και η αναρχία προσπαθεί να ανατρέψη το Κράτος και την εξουσία με την βία, πράγμα που και αυτό δεν μπορεί να γίνη.

Ο Σεβασμιώτατος διάρθρωσε την ομιλία του σε τρεις ενότητες.

Στην πρώτη ενότητα, χρησιμοποιώντας σχετική βιβλιογραφία, παρουσίασε τον ορισμό της αναρχίας, σύμφωνα με φιλοσοφικές και κοινωνιολογικές αναλύσεις. Πρόκειται δηλαδή για μια ιδεολογία που απορρίπτει την έννοια της εξουσίας και τον θεσμό του Κράτους, επειδή η κρατική εξουσία από την φύση της είναι αυταρχική και καταπιεστική και αστυνομεύει τα συναισθήματα του ανθρώπου.

Ως πρώτοι αρνητές της εξουσίας θεωρούνται οι κυνικοί φιλόσοφοι, όπως ο Αντισθένης και ο Διογένης, που φαντάζονταν ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζουν σαν ένα «ξέγνοιαστο κοπάδι» και να ικανοποιούν τις πιο απαραίτητες φυσικές ανάγκες. Στα νεώτερα χρόνια τον αναρχισμό υποστήριξαν ο Γκοντγουΐν, ο Μπακούκιν, ο Κροπότκιν κ.α.

Ο Μαξ Βέμπερ υποστήριξε ότι η εξουσία προκειμένου να είναι θετική για τον άνθρωπο και την κοινωνία πρέπει να συνδυάζη τα τρία είδη εξουσίας, ήτοι την νόμιμη η γραφειοκρατική, την παραδοσιακή και την χαρισματική. Ο μη συνδυασμός αυτών των τριών ειδών δημιουργεί αρρωστημένες καταστάσεις. Γενικά, το πρόβλημα είναι πως θα συνδυασθή η ελευθερία του προσώπου με την ενότητα του συνόλου.

Στην δεύτερη ενότητα παρουσίασε την άποψη της Εκκλησίας για την αναρχία. Τόνισε ότι ο άνθρωπος δεν δημιουργήθηκε για να είναι άρχοντας η αρχόμενος, αλλά μετά την πτώση του και την είσοδο των παθών χρειάσθηκε κάποια εξουσία για εξισορρόπηση της ζωής. Τελικά η εξουσία είναι μεταπτωτικό φαινόμενο και ένα αναγκαίο κακό όπως οι αρρώστιες και ο θάνατος. Ο Χριστιανισμός εξανθρώπισε και εκχριστιάνισε τις εξουσίες, τις υπερβαίνει με την ζωή που διδάσκει και επαγγέλεται την πλήρη εσχατολογική τους κατάργηση.

Στην τρίτη ενότητα παρουσίασε τους κατά Χριστός Σαλούς, ιδιαιτέρως δε τον άγιο Συμεών, που έζησε στην Έμεσσα της Συρίας, ως μια μορφή υγιούς αναρχίας. Συνήθως η αναρχία ως ιδεολογία εκφράζεται επιθετικά με βόμβες, ξύλα, πέτρες για την ανατροπή της εξουσίας και οι αναρχικοί καλύπτουν τα πρόσωπα (κουκούλα).

Οι κατά Χριστόν Σαλοί ήταν μια ιδιαίτερη κατηγορία Αγίων, οι οποίοι αφού προηγουμένως έλαβαν το Άγιον Πνεύμα και αγιάσθηκαν στην συνέχεια προσπάθησαν να σώσουν τους ανθρώπους, όχι με επιθέσεις, αλλά με την αγάπη και τα θαύματα, χωρίς να καλύπτουν το πρόσωπο, αλλά με την ίδια τους την απλή και καθαρή ύπαρξη.

Τα χαρακτηριστικά των κατά Χριστόν Σαλών ήταν ότι απέβλεπαν στην σωτηρία των ανθρώπων, ιδίως των πορνών ενέπαιζαν την κοινωνία κτυπτώντας την υποκρισία οδηγούσαν την προσοχή του ανθρώπου στην εσωτερική ζωή με τις πράξεις τους εξόργιζαν ακόμη και τα δαιμόνια με τις θαυματουργικές επεμβάσεις έσωζαν τους αιρετικούς δεν δικαιολογούσαν τον εαυτό τους όταν τους συκοφαντούσαν και μάλιστα ανελάμβαναν πάνω τους την ενοχή των άλλων με πράξεις φαινομενικά τρελλές έκρυπταν την αρετή τους. Την ευεργετική παρουσία τους απέδειξε και ο τρόπος με τον οποίον απέθαναν μέσα σε αφάνεια κοσμική, αλλά σε θεία δόξα.

Και ο Σεβασμιώτατος κατέληξε ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι διορθώσεως των πραγμάτων, όχι με την βία και τις βόμβες, αλλά με την ελευθερία και την αγάπη, με την προσωπική θυσία και την βελτίωση, με θετικές ενέργειες και με προσευχή. Όσοι κρύβουν τα πρόσωπά τους δείχνουν ότι εργάζονται ατομικά και υποκριτικά, ενώ οι κατά Χριστόν Σαλοί εργάζονταν προσωπικά. Τόνισε ιδιαιτέρως ότι πρέπει να αγωνισθούμε για την διόρθωση των κοινωνικών πραγμάτων, όχι σπάζοντας βιτρίνες με κουκούλες, αλλά σπάζοντας την βιτρίνα και την κουκούλα της δικής μας υποκρισίας και αγωνιζόμενοι να βελτιώσουμε τους θεσμούς, γιατί το άρρωστο πρόσωπο αρρωσταίνει τους θεσμούς και οι αρρωστημένοι θεσμοί αρρωσταίνουν πιο πολύ το πρόσωπο.

Οι φοιτητές και απόφοιτοι συμμετείχαν στην συζήτηση με ωραίες ερωτήσεις, όπως: –Μήπως μερικές ενέργειες του αγίου Συμεών μπορούν να χαρακτηρισθούν επιθετικές; Και αν ναι, πως δικαιολογείται αυτό; –Η Εκκλησία θεωρεί την εξουσία θεόσδοτη; Και αν ναι, γιατί ευλογεί τα όπλα αγωνιστών, όπως π.χ. των αγωνιστών του '21; –Με την πείρα και την γνώση που έχετε, μπορείτε να κάνετε μια εκτίμηση, αν υπάρχουν σήμερα περιθώρια εξανθρωπήσεως της εξουσίας; –Πως μπορεί να γίνη εφαρμογή αυτών που είπατε για τον άγιο Συμεών στην καθημερινότητά μας; –Πως γίνεται να μη μας επηρεάζη η γνώμη των άλλων; –Οι άγιοι βλέπουν πιο πέρα από την επιφάνεια, αντιμετωπίζουν πιο βαθειά τα θέματα. Η σύγχρονη ζωή αναλίσκεται μόνον σε όσα βλέπουμε. Πως δέχεται η Εκκλησία αυτούς τους ανθρώπους, λαϊκούς και Κληρικούς, που προχωρούν παραπέρα, πίσω από τα φαινόμενα;

Στις ερωτήσεις αυτές ο Σεβασμιώτατος απάντησε πρακτικά, επίκαιρα και υπεύθυνα.

Στην εκδήλωση είχαν προσκληθή επίσης και παρευρέθηκαν οι Διευθυντές και οι Θεολόγοι των Λυκείων της πόλεως.

Όπως είπαμε και στην αρχή, η εκδήλωση αυτή έχει ήδη καθιερωθή, πραγματοποιείται επί μία δεκαπενταετία πλέον και έχει γίνει σημείο αναφοράς και ευκαιρία συνάντησης των νέων που χρόνο με τον χρόνο ανοίγουν τα φτερά τους και πετούν μακριά από την ιδιαίτερη πατρίδα τους για να σπουδάσουν. Τα θέματα δε που παρουσιάζονται, όπως το φετινό, είναι πάντα επίκαιρα και ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα των νέων, οι οποίοι λαμβάνουν και μέσα από την Παράδοση κριτήρια ερμηνείας και αντιμετώπισης της σύνθετης σύχρονης πραγματικότητας.

Α. Κ.

www.oodegr.com