Παίζει ρόλο αν η μαμά μας περπατούσε στην εγκυμοσύνη; Αν της άρεσαν τα πατατάκια; Αν ο μπαμπάς είχε βάλει πέντε κιλά παραπάνω; Αν έγινε πόλεμος; Ολα αυτά δεν αφορούν μόνο το αν γεννηθήκαμε στην ώρα μας και πόσο έδειξε η ζυγαριά. Επηρεάζουν άμεσα την ενήλικη ζωή μας!
Είχατε ποτέ σκεφτεί ότι οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού σας, το βάρος του, ακόμη και το αν εμφανίζει άσθμα ή διάσπαση της προσοχής μπορούν να αποτελούν «κληρονομιά» που ξεκινά από την εμβρυϊκή ζωή του; Και όμως, αυτό μαρτυρούν όλο και περισσότερα ερευνητικά στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η υγεία αρχίζει από τη μήτρα, γεγονός που σημαίνει ότι το τι τρώει και πίνει μια έγκυος, τα συναισθήματα που έχει, το πόσο ασκείται, ακόμη και το πού μένει μπορούν να «γράψουν» στο DΝΑ του τέκνου της. Ιδού ένα απάνθισμα ορισμένων από τις σημαντικότερες μελέτες σχετικά με την επίδραση εξωτερικών παραγόντων στο έμβρυο το οποίο πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους όλες οι μέλλουσες μαμάδες αν θέλουν να μεγαλώσουν γερά παιδιά που θα σφύζουν από ζωή και ως ενήλικοι.
Η σχέση με τη ζυγαριά
Μια μεγάλη μελέτη ειδικών της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, το Ρroject Viva, το οποίο ξεκίνησε το 1999 και περιελάμβανε 2.670 γυναίκες, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα σχετικά με το ότι η διατροφή και το βάρος της εγκύου... βαραίνουν σημαντικά στη σχέση που θα έχει το παιδί της με τη ζυγαριά στην εφηβεία του. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, έφηβοι των οποίων οι μητέρες έλαβαν πολύ βάρος κατά την εγκυμοσύνη, είχαν και οι ίδιοι παραπανίσια κιλά ενώ αντιμετώπιζαν και μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας σε σύγκριση με συνομηλίκους τους των οποίων οι μητέρες δεν είχαν πάρει πολλά κιλά όταν ήταν έγκυοι.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Πιθανώς επειδή, όπως έδειξαν πειράματα σε αρουραίους που διεξήχθησαν από ειδικούς του Βασιλικού Κολεγίου Κτηνιατρικής της Βρετανίας, η αγάπη στο ανθυγιεινό, πρόχειρο φαγητό είναι... κληρονομική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των πειραμάτων που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Βritish Journal of Νutrition» οι απόγονοι των θηλυκών ζώων που κατανάλωναν πρόχειρο φαγητό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους είχαν αυξημένες κατά 95% πιθανότητες να καταναλώνουν επίσης μεγάλες ποσότητες ανθυγιεινής τροφής σε σύγκριση με όσους προέρχονταν από μητέρες με καλύτερες διατροφικές επιλογές, τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα.
Το τίμημα της ασιτίας
Εκπαίδευση στο καροτόζουμο!
Αυτή είναι η κακή όψη του νομίσματος. Υπάρχει όμως, όπως πάντα, και η καλή, αφού μελέτες δείχνουν ότι οι έγκυοι που προσέχουν το τι τρώνε φέρνουν στον κόσμο παιδιά τα οποία επίσης αγαπούν τη σωστή διατροφή. Με δεδομένο ότι το έμβρυο διαθέτει πλήρως λειτουργικούς γευστικούς κάλυκες από τον έβδομο μήνα της κύησης, γεύεται καθημερινά το... μενού που του προσφέρει εμμέσως η μητέρα του και φαίνεται ότι προτιμά τις οικείες γεύσεις της... μήτρας και μετά την εμφάνισή του στον έξω κόσμο. Είναι χαρακτηριστική μελέτη που διεξήγαγαν ειδικοί του Κέντρου Χημικών Αισθήσεων Μonell στη Φιλαδέλφεια: οι ερευνητές ζήτησαν από μια ομάδα εγκύων να καταναλώνει χυμό καρότου κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της κύησης ενώ από μια δεύτερη ομάδα να καταναλώνει νερό κατά το ίδιο διάστημα. Εξι μήνες μετά τη γέννηση των παιδιών αυτών των γυναικών δόθηκε στα βρέφη να καταναλώσουν δημητριακά αναμεμιγμένα με χυμό καρότου. Οπως φάνηκε, μόνο εκείνα που είχαν «εξασκηθεί» στη γεύση του καρότου ενόσω βρίσκονταν στη μήτρα εκτίμησαν την εισαγωγή του λαχανικού στη διατροφή τους.
Βιταμίνη D και άσθμα
Η διατροφή της εγκύου δεν αποτελεί όμως ένα απλό ζήτημα γεύσης αλλά και μακροπρόθεσμης υγείας του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο. Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά γυναικών που λαμβάνουν περισσότερη βιταμίνη D στην εγκυμοσύνη (η βιταμίνη αυτή συντίθεται κυρίως με την έκθεση στον ήλιο αλλά ανευρίσκεται επίσης σε τροφές όπως το συκώτι, τα γαλακτοκομικά και τα αβγά) εμφανίζουν μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος.
Πολύτιμο το γάλα
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τα γαλακτοκομικά, μελέτη που παρουσιάστηκε πριν από μερικούς μήνες στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στο Τορόντο του Καναδά έδειξε ότι η κατανάλωσή τους από τη μητέρα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας στην κόρη της. Ειδικοί της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ ανακάλυψαν μετά από παρακολούθηση 35.794 γυναικών και των μητέρων τους ότι όσες μητέρες έπιναν τέσσερα ποτήρια γάλα ημερησίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, έκαναν «δώρο» στις κόρες τους μείωση κατά 56% του κινδύνου εμφάνισης σκλήρυνσης σε σύγκριση με τις γυναίκες που στην εγκυμοσύνη κατανάλωναν λιγότερα από τρία ποτήρια γάλα την ημέρα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η βιταμίνη D που περιέχει το γάλα ενισχύει το νευρικό σύστημα του εμβρύου.
Μπρόκολο και για τα... έμβρυα
Αλκοόλ και ψυχισμός
Νόμισμα με δύο όψεις αποτελεί η κατανάλωση αλκοόλ από την έγκυο. Αν και πρόσφατα στοιχεία αναφέρουν ότι η μικρή κατανάλωση αλκοόλ (ένα ποτήρι κρασί μερικές φορές την εβδομάδα) δεν είναι βλαπτική για το έμβρυο, το σίγουρο είναι ότι το «ένα ποτηράκι παραπάνω» μπορεί να είναι άκρως επιβαρυντικό. Διαφορετικά επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι κυρίως κατά το κρίσιμο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης η κατανάλωση έστω και μέτριας ποσότητας αλκοόλ μπορεί να έχει σημαντική αρνητική επίδραση στο νευρικό σύστημα ενώ η συνε χής υπερβολική κατανάλωση καθ΄ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να έχει περαιτέρω επίδραση στην ανάπτυξη των οργάνων του εμβρύου αλλά και στη μετέπειτα συμπεριφορά του.
Είναι αξιοσημείωτη πρόσφατη μελέτη ειδικών από το Ινστιτούτο για την Ερευνα της Παιδικής Υγείας Τelethon στο Περθ που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Αddiction» και περιελάμβανε περισσότερες από 2.000 μητέρες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της όσες εξ αυτών έπιναν έστω και μέτριες ποσότητες αλκοόλ κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (ως μέτρια ποσότητα ορίστηκε λιγότερο από ένα μπουκάλι κρασί την εβδομάδα)
αντιμετώπιζαν διπλάσιες πι θανότητες να φέρουν στον κόσμο παιδί με προβλήματα όπως το έντονο άγχος και η κατάθλιψη σε σύγκριση με όσες απείχαν από το αλκοόλ. Σε κάθε περίπτωση, με βάση όλα αυτά τα στοιχεία δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που αναφέρουν ότι καθώς δεν έχει οριστεί ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η καλύτερη συμβουλή για τις εγκύους είναι η αποχή από αυτό.
Μοιραίο το κάπνισμα
Και αν το αλκοόλ παίρνει- έστω και υπό προϋποθέσεις- κάποιες φορές άφεση αμαρτιών, δεν ισχύει το ίδιο με το τσιγάρο. Πλήθος μελετών μαρτυρούν ότι οι έγκυοι που καπνίζουν αυξάνουν τον κίνδυνο γέννησης παιδιού με μειωμένο βάρος, με λιγότερο ύψος, με ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος και της καρδιάς. Το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη συνδέεται επίσης με πρόωρο τοκετό αλλά και με το σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου των βρεφών.
Σύμφωνα με τους ειδήμονες το κάπνισμα προκαλεί σύσπαση των αγγείων του πλακούντα με επακόλουθο να μειώνεται η ροή του αίματος σε αυτόν και το έμβρυο να στερείται θρεπτικά στοιχεία αλλά και οξυγόνο. Με δεδομένο μάλιστα ότι το αίμα της καπνίστριας περιέχει αυξημένες ποσότητες μονοξειδίου του άνθρακα, το έμβρυο που κυοφορεί βρίσκεται σε μόνιμη ενδομήτρια υποξία ενώ παράλληλα παρουσιάζει μεταβολές στον καρδιακό παλμό και αύξηση της αρτηριακής πίεσης, όπως συμβαίνει και με τη μητέρα του όταν ρουφά τον καπνό του τσιγάρου.
Πρόσφατες μελέτες συνδέουν μάλιστα το κάπνισμα της εγκύου ακόμη και με εμφάνιση ψυχωσικών συμπτωμάτων στο παιδί της κατά την εφηβεία του. Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Κάρντιφ, του Μπρίστολ, του Νότιγχαμ και του Γουόρικ μελέτησαν 6.356 12χρονα παιδιά και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το κάπνισμα της μητέρας τους κατά την εγκυμοσύνη συνδεόταν με αύξηση κατά 20% του κινδύνου εμφάνισης συμπτωμάτων όπως παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις στην εφηβεία. Αν και τα αίτια που οδηγούν στη σύνδεση μεταξύ τσιγάρου και τέτοιου είδους συμπεριφορών παραμένουν άγνωστα, οι ειδικοί εκτιμούν στη δημοσίευσή τους που έγινε στο επιστημονικό περιοδικό «Βritish Journal of Ρsychiatry» ότι ο καπνός επιδρά έμμεσα στην ανάπτυξη των κέντρων του εγκεφάλου που ελέγχουν την παρορμητικότητα, την προσοχή και τη γνώση.
SΟ S για τις παθητικές καπνίστριες!
Ακόμη και αν η έγκυος δεν καπνίζει αλλά εκτίθεται στον καπνό των γύρω της, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το έμβρυο που κυοφορεί. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ ανακάλυψαν, όπως ανέφεραν σε δικτυακή δημοσίευσή τους στο «Οpen Ρediatric Μedicine Journal», ότι η έκθεση της εγκύου στον καπνό του περίγυρου μπορεί να οδηγήσει σε μεταλλάξεις σε ένα γονίδιο, το GΡΑ, το οποίο ανήκει στα αποκαλούμενα ογκογονίδια- γονίδια δηλαδή που μετατρέπουν τα φυσιολογικά κύτταρα σε καρκινικά. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι οι μεταλλάξεις που παρουσιάστηκαν στα παιδιά των εγκύων που ήταν παθητικές καπνίστριες ήταν ίδιες με εκείνες που εμφανίστηκαν στα παιδιά των ενεργών καπνιστριών!
Και η άσκηση «μεταδοτική»
Διαχείριση συναισθημάτων
Και βέβαια, τα συγκοινωνούντα αυτά δοχεία που δεν είναι άλλα από τη μητέρα και το έμβρυο που θρέφει μέσα της, δεν θα μπορούσαν να μη μοιράζονται και τα ίδια συναισθήματα. Στοιχεία μαρτυρούν ότι η ψυχολογική κατάσταση της εγκύου επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του εμβρύου, πιθανότατα επιδρώντας στον τρόπο διαχείρισης των συναισθημάτων που θα έχει όταν έλθει στον κόσμο. Για παράδειγμα, ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι όταν ζήτησαν από εγκύους να υποβληθούν σε τεστ νοημοσύνης, η στρεσογόνος αυτή διαδικασία επέδρασε στο αγέννητο παιδί τους. Ενόσω οι έγκυοι προσπαθούσαν να περάσουν το τεστ εμφάνισαν ταχύτερο καρδιακό ρυθμό, κάτι που συνέβη και στα έμβρυά τους. Παράλληλα οι έγκυοι που φάνηκε από ψυχολογική αξιολόγηση ότι έπασχαν από κατάθλιψη ή βίωναν έντονο άγχος κυοφορούσαν έμβρυα που επίσης είχαν αυξημένο καρδιακό παλμό, όπως απέδειξαν απεικονιστικές εξετάσεις. Το ότι το στρες... στη μήτρα κρατά για μια ολόκληρη ζωή μαρτυρεί και μελέτη ειδικών του Ιmperial College στο Λονδίνο σύμφωνα με την οποία το άγχος της εγκύου προκαλεί σημαντικές αλλαγές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο προβλημάτων όπως η κατάθλιψη, η διαταραχή διάσπασης της προσοχής και υπερκινητικότητας και τα προβλήματα στη μάθηση.
Πού μένετε;
Σε αυτό το παζλ του σωστού τρόπου ζωής της εγκύου συμπληρώστε και... τη διεύθυνση της οικίας της! Τι εννοούμε; Στοιχεία δείχνουν ότι οι έγκυοι που ζουν σε «πνιγμένες» στην ατμοσφαιρική ρύπανση πόλεις θέτουν σε κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας τα αγέννητα τέκνα τους. Μελέτη ειδικών από το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι καθώς και από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη που δημοσιεύθηκε το 2009 στο επιστημονικό περιοδικό «ΡLoS Οne» έδειξε ότι τα παιδιά που γεννιούνται σε περιοχές με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση την οποία προκαλούν οχήματα, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος εξαιτίας γενετικών αλλαγών που προκαλούνται στο έμβρυο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες «ένοχοι» είναι οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΡΑΗs), χημικά που αποτελούν υποπροϊόντα της καύσης ορυκτών καυσίμων. Η έκθεση σε ΡΑΗs έχει επίσης συνδεθεί με καρκίνο. Η συγκεκριμένη μελέτη αποδεικνύει ότι το περιβάλλον μπορεί να επιφέρει επιγενετικές αλλαγές, να παρέμβει δηλαδή στη λειτουργία των γονιδίων που κληρονομούμε αλλάζοντας τη μοίρα μας.
Κινδύνους όμως για τα αγέννητα παιδιά δεν κρύβουν μόνο οι πολύβουες πόλεις αλλά και η ύπαιθρος, όπως δείχνουν δυο αμερικανικές μελέτες οι οποίες επικεντρώνονται στην επίδραση που έχουν στο έμβρυο τα οργανοφωσφορικά φυτοφάρμακα. Οι μελέτες αυτές που διεξήχθησαν από ειδικούς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ αντιστοίχως έδειξαν ότι η έκθεση του εμβρύου σε οργανοφωσφορικά φυτοφάρμακα σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά διαταραχής υπερκινητικότητας και διάσπασης της προσοχής στη σχολική ηλικία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτού του είδους τα φυτοφάρμακα παρεμβαίνουν στη λειτουργία νευροδιαβιβαστών και κυρίως της ακετυλχολίνης η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση της προσοχής και στη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Με δεδομένο λοιπόν ότι η υγεία μας ξεκινά από τη μήτρα, οι γυναίκες πρέπει να κατανοήσουν ότι η μητρότητα και οι ευθύνες που αυτή συνεπάγεται δεν αρχίζουν την ημέρα της γέννας αλλά εννέα μήνες νωρίτερα...
thtsoli@tovima.gr
0Ι ΕΥΘΥΝΕΣ ΒΑΡΥΝΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ
Για να μη ρίχνουμε όλο το βάρος της ευθύνης για τη μελλοντική υγεία του παιδιού αποκλειστικά στις μέλλουσες μαμάδες,ιδού μια πρόσφατη επιστημονική προειδοποίηση που απευθύνεται και στους υποψήφιους πατεράδες.Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλλίας στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας ανέφεραν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Νature» ότι οι άνδρες που ακολουθούν διατροφή πλούσια σε λιπαρά είναι πιθανό να αφήνουν μια βαριά...κληρονομιά στις κόρες τους που δεν είναι άλλη απότο διαβήτη.Οι επιστήμονες μελέτησαν αρσενικούς αρουραίους,οι μισοί εκ των οποίων ακολουθούσαν διατροφή πλούσια σε λιπαρά ενώ οι υπόλοιποι φυσιολογική διατροφή.Τα πειραματόζωα της πρώτης ομάδας κατέληξαν παχύσαρκα και διαβητικά.Στη συνέχεια όλα τα αρσενικά ζευγάρωσαν με υγιή θηλυκά φυσιολογικού βάρους.Οπως προέκυψε, μετά τη γέννηση,οι θηλυκοί απόγονοι εμφάνισαν σημάδια διαβήτη ως τη 13η εβδομάδα της ζωής τους.Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα στοιχεία αυτά μαρτυρούν ότι δεν παίζει ρόλο τη στιγμή της σύλληψης μόνο το σωματικό βάρος και η κατάσταση της υγείας της μητέρας σε ό,τι αφορά την υγεία του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο,όπως πιστευόταν ως σήμερα,αλλά και οι δείκτες υγείας του μέλλοντος πατέρα.
ΕΜΒΡΥΪΚΟ...ΣΧΟΛΕΙΟ
Δεν είναι μόνο η σωματική υγεία που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προσωρινή αλλά αναπόφευκτη για τον καθένα μας εννιάμηνη «διαμονή» εντός της μήτρας.Και η εκμάθηση της μητρικής γλώσσας ξεκινά από τη μήτρα,γεγονός που πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τόσο οι έγκυοι όσο και ο περίγυρός τους.Μελέτη γάλλων και γερμανών ερευνητών που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο επιστημονικό περιοδικό «Current Βiology» έδειξε ότι τα νεογνά κλαίνε ακολουθώντας τον ρυθμό της μητρικής τους γλώσσας- για παράδειγμα πιο μελωδικά αν είναι...Γαλλάκια και πιο κοφτά αν είναι...Γερμανάκια.Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ανθρώπινα έμβρυα μπορούν να απομνημονεύσουν ήχους του εξωτερικού κόσμου από το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Μήνυμα σημαντικό που αποδεικνύει ότι εκτός όλων των άλλων πρέπει να προσέχουμε τι λέμε και πώς το λέμε μπροστά σε μια φουσκωμένη κοιλίτσα!
ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ: ΓΚΕΪ ΓΙΝΕΣΑΙ ΣΤΗ ΜΗΤΡΑ;
Αν και το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης έρευνας (αλλά και διαμάχης) μεταξύ των ειδικών, μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους κορυφαίους του συγκεκριμένου πεδίου δείχνει και πάλι την εμβρυϊκή ζωή ως σταυροδρόμι που προσδιορίζει ακόμη και τη σεξουαλική μας ταυτότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου