Εκατό χρόνια πέρασαν από την απονομή του Νόμπελ Χημείας στη Μαντάμ Κιουρί. Η επιστήμη από τότε κάνει καθημερινά τεράστια άλματα, αλλά εξακολουθεί να διακατέχεται εν πολλοίς από... γυναικοφοβία. Σήμερα, παρόλο που περισσότερο από το 1/3 της επιστημονικής κοινότητας είναι γυναίκες, ελάχιστες από αυτές κατέχουν θέσεις κλειδιά ή τίθενται επικεφαλής.
Η Unesco, σε συνεργασία με την L' Oreal, προσπαθούν εδώ και 13 χρόνια να αλλάξουν αυτή τη νοοτροπία, βραβεύοντας γυναίκες επιστήμονες απ όλο τον κόσμο, όχι μόνο ηθικά αλλά και υλικά.
Πέντε ξεχωριστές γυναίκες επιστήμονες, οι οποίες προέρχονται από τις πέντε ηπείρους, θα τιμηθούν στο Παρίσι για τη συμβολή τους στην πρόοδο της επιστήμης. Κάθε μια θα λάβει 100.000 ευρώ ως ενίσχυση για το ερευνητικό της έργο. Για άλλη μία χρονιά, θα ακουστεί το σλόγκαν των βραβείων «Ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη, και η επιστήμη χρειάζεται τις γυναίκες», με την ευχή να εισακουστεί και έξω από τις πόρτες της λαμπρής εκδήλωσης.
Λύσεις για την πλήρη αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας, την καθαρή παραγωγή βενζίνης και την απορρύπανση των υδάτων, την κατανόηση της στενής σχέσης ανάμεσα στο φως και την ύλη, την ανάλυση του Σύμπαντος είναι μερικά από τα ερευνητικά πεδία και τις συνεισφορές που προβάλλονται φέτος.
Το 2009, απονεμήθηκαν δύο βραβεία Νόμπελ σε βραβευμένες με το βραβείο Unesco- L’Oréal. Το Νόμπελ Ιατρικής στην Elizabeth Blackburn, και το Νόμπελ Χημείας στην Ada Yonath. Η διάκριση αυτή αποτελεί τεράστια αναγνώριση για το πρόγραμμα αφού πλέον αποτελεί “πρόδρομο” των Νόμπελ.
Faiza Al-Kharafi (Αφρική και Αραβικές Χώρες)
Για τις εργασίες της στη διάβρωση, μια σημαντική πρόκληση για την επεξεργασία του νερού και την πετρελαιοβιομηχανία.
Σε συνεργασία με την ομάδα της, η Faiza ανακάλυψε μια νέα κατηγορία καταλυτών με βάση το μολυβδένιο, ένα χημικό στοιχείο που έχει την ιδιαιτερότητα ότι δεν προκαλεί τις δευτερογενείς αντιδράσεις της πλατίνας, με αποτέλεσμα να καθιστά εφικτή τη βελτίωση του δείκτη οκτανίων της βενζίνης χωρίς να παράγει βενζόλιο. Μια πραγματική επανάσταση, όχι μόνο για τη βιομηχανία της διύλισης, δεδομένου ότι θα είναι εφεξής πιο οικονομική και πιο ασφαλής για τους εργαζομένους, το περιβάλλον και το ευρύ κοινό, αλλά και για την επεξεργασία του νερού. Μάλιστα, αυτή η νέα κατηγορία καταλυτών θα μπορούσε επίσης να καταστήσει εφικτή την εξάλειψη ορισμένων ρύπων από το πόσιμο νερό.
Καθ. Silvia Torres-Peimbert ( Λατινική Αμερική)
Για τις εργασίες της στη χημική σύνθεση των νεφελωμάτων, η οποία είναι βασική για την κατανόηση της προέλευσης του Σύμπαντος.
Μελετώντας το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, την Περιοχή Ιονισμένου Υδρογόνου που αποτελεί το πιο λαμπερό νεφέλωμα που είναι ορατό από τη Γη, ή το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, η καθηγήτρια Torres-Peimbert και οι συνεργάτες της ήταν οι πρώτη που προσδιόρισαν τις διαφορές στην ποσότητα του ηλίου στα νεφελώματα των διαφόρων γαλαξιών. Σύμφωνα με αυτούς, η ποσότητα του ηλίου στο Σύμπαν αυξήθηκε στη διάρκεια της εξέλιξής του, γεγονός που θα μπορούσε να μας διαφωτίσει ως προς το μέλλον του Σύμπαντος.
Σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, η Silvia Torres-Peimbert πρωτοπορεί στη μελέτη των πρώτων γενιών αστεριών και γαλαξιών, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις βασικές προκλήσεις της αστρονομικής έρευνας.
Kαθ. Jillian Banfield ( Βόρεια Αμερική)
Για τις εργασίες της στη συμπεριφορά των βακτηρίων και της ύλης σε ακραίες συνθήκες που επηρεάζουν το περιβάλλον και τη Γη.
Ερευνωντας τις αλληλεπιδράσεις των μικροβίων σε ακραία περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα τα μεταλλωρυχεία, η καθηγήτρια Banfield έδειξε πώς προσαρμόστηκαν τα μικρόβια σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες. Συγκεκριμένα, αποσαφήνισε τους μηχανισμούς, μέσων των οποίων παράγουν ενέργεια αυτοί οι μικροοργανισμοί και λαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία από θειούχα μέταλλα.
Επιπλέον απέδειξε ότι η διαδικασία οξίνισης στα ορυχεία, που παράγει τοξικές ενώσεις οι οποίες ρυπαίνουν τους υδροφόρους ορίζοντες, η οποία θεωρούσαμε μέχρι τώρα ότι οφείλεται σε αυθόρμητες χημικές αντιδράσεις οφείλεται στην πραγματικότητα στη δράση αυτών των βακτηρίων. Για άλλη μία φορά, τα φυσικά και βιολογικά συστατικά του γήινου οικοσυστήματος δεν είναι απομονωμένα μεταξύ τους.
Εξάλλου, σε συνεργασία με τους φοιτητές της, κατάφερε να προσδιορίσει την αλληλουχία του γονιδιώματος διαφόρων ειδών αυτής της κοινότητας, και να καταρτίσει τον κατάλογο των πρωτεϊνών που παράγουν, χαρακτηρίζοντας έτσι αυτό το μοναδικό μικροβιακό οικοσύστημα. Οι εργασίες της μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορεί να διατηρείται η ζωή, ακόμα και στα πιο απίστευτα περιβάλλοντα.
Καθ. Vivian Wing-Wah Yam (Ασία και Ειρηνικός)
Για τις εργασίες της στα υλικά που εκπέμπουν φως και τις πρωτοποριακές μεθόδους συλλογής της ηλιακής ενέργειας.
Η καθηγήτρια Yam εστίασε σε αυτή την κατηγορία πολυδύναμων φωτοευαίσθητων υλικών. Ανάλογα με τον τύπο του μετάλλου που χρησιμοποιείται και τη φύση του οργανικού μορίου, με το οποίο συνδυάζεται, τα φωτοευαίσθητα υλικά μπορούν, όχι μόνο να απορροφούν, αλλά και να εκπέμπουν φως σε διάφορα μήκη κύματος και με διαφορετική αποτελεσματικότητα. Χάρη στις έρευνες που πραγματοποίησε, η Vivian ανακάλυψε υλικά που παρουσιάζουν μοναδικές ιδιότητες απορρόφησης του φωτός, οι οποίες είναι χρήσιμες για τη συλλογή της ηλιακής ενέργειας.
Στον κλάδο της μοριακής ηλεκτρονικής, η Vivian Yam δοκίμασε επίσης τις ικανότητες οργανικών ή οργανομεταλλικών συστημάτων να μεταδίδουν ή να επεξεργάζονται μια πληροφορία. Οι εργασίες της δείχνουν ότι αυτά τα μόρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μοριακοί «κόμβοι», δεδομένου ότι λειτουργούν όπως τα ηλεκτρικά σύρματα.
Οι εφαρμογές των φωτοευαίσθητων υλικών που ανέδειξε η Vivian έχουν πολύ περισσότερες προεκτάσεις από την απλή αποθήκευση ηλιακής ενέργειας. Στην πραγματικότητα, πολλές τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται καθημερινά βασίζονται σε αυτά τα υλικά. Μία από αυτές είναι οι οθόνες με οργανικές διόδους εκπομπής φωτός (OLED).
Καθ. Anne L’Huillier ( Ευρώπη)
Για τις εργασίες της στην ανάπτυξη μιας εξαιρετικά γρήγορης φωτογραφικής μηχανής που μας επιτρέπει να καταγράψουμε τις κινήσεις των ηλεκτρονίων σε ένα αττοδευτερόλεπτο (ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου).
Το να κινηματογραφήσουμε τη μετατόπιση ενός ηλεκτρονίου στο εσωτερικό ενός ατόμου μπορεί να γίνει μόνο με μια μηχανή με ταχύτητα διαφράγματος ενός δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου.
Διεισδύουμε λοιπόν στον κόσμο του αττοδευτερόλεπτου, το οποίο είναι για το δευτερόλεπτο ό,τι είναι το δευτερόλεπτο για την ηλικία του Σύμπαντος, η οποία υπολογίζεται στα 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.
Για πολλά χρόνια, τα εξαιρετικά γρήγορα μοριακά φαινόμενα που σχετίζονται με φυσικά φαινόμενα όπως η φωτοσύνθεση, αλλά και με τεχνολογικά μέσα, όπως τα ολοκληρωμένα κυκλώματα, παρέμεναν αόρατα για την πειραματική επιστήμη. Ο λόγος ήταν απλός: ήταν αδύνατον να τα καταγράψουμε.
Οι εργασίες της καθηγήτριας Anne L’Huillier και άλλων επιστημόνων κατέστησαν εφικτή την ανάπτυξη εργαλείων, τα οποία μας επιτρέπουν να μελετήσουμε αυτές τις εξαιρετικά γρήγορες διαδικασίες, στις οποίες βασίζονται οι περισσότερες παρατηρήσεις της Φύσης.
www.enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου