του π. Θεμιστοκλέους Στ. Χριστοδούλου
Εκδόσεις Ομολογία - Αθήνα 2010
***
Στοιχειοθεσία: π. Θεμιστοκλής Στ. Χριστοδούλου
Φιλολογική επιμέλεια: κ. Πανωρέα Κουνάβη, Φιλόλογος
© Πρωτ. Θεμιστοκλής Στ. Χριστοδούλου, Δρ. Θ.
Τ.Θ. 24037, 111 10 Αθήνα, Τηλ: 6936716605
Εκδοτική Παραγωγή: ΣΑΪΤΗΣ Τηλ.: 210 - 34.76.090
***
Εισοδικόν
Ο παπα-Φώτης Λαυριώτης αποτέλεσε αναμφισβήτητα μια εξέχουσα και ιδιάζουσα προσωπικότητα, όχι μόνον για το νησί του, την Λέσβο, άλλα και για όλον τον θρησκευτικό Ορθόδοξο και μη κόσμο. Εάν η νήσος Λέσβος καυχάται για το πρόσωπο του ζωγράφου Θεόφιλου καθώς και για το έργο του, τώρα με τον παπα-Φώτη θα πρέπει να αισθάνεται ακόμη πιο περήφανη, γιατί στη γη της ανδρώθηκε, διηκόνησε, ευλόγησε, αγίασε, διέπρεψε και τάφηκε ο πολύς, αείμνηστος πλέον, παπα-Φώτης.
Ο παπα-Φώτης υπήρξε ένας ταπεινός παραδοσιακός παπάς, μάλλον καλόγηρος, με όλη τη σημασία της λέξεως. Έζησε έναν ολόκληρο αιώνα. Από μικρός αφιερώθηκε στη διακονία της Εκκλησίας. Ξεκίνησε από το νησί του τη Λέσβο, έφθασε και ασκήτευσε στο Αγιώνυμον Όρος όπου έγινε μοναχός, διάκονος και πρεσβύτερος. Επέστρεψε στην Λέσβο και εφημέρευσε, επί μισόν περίπου αιώνα, στο αγαπημένο του χωριό τον Τρίγωνα Πλωμαρίου.
Υπήρξε άνθρωπος φιλήσυχος για τους πιστούς συνανθρώπους του, όμως αγρίευε όταν κάποιοι νεωτερίζοντες, κληρικοί και λαϊκοί, προσπαθούσαν να αλλοιώσουν ή μάλλον να αλώσουν την Ορθόδοξη Παράδοση. Ήταν ο τελευταίος «κόλλυβας» της σειράς των μεγάλων κολλυβάδων Πατέρων, όπως της σειράς του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου και άλλων.
Ήταν πρόσωπο που σε πολλούς προκαλούσε την αποστροφή, λόγω του κοντού αναστήματος του, άλλα και του ατημέλητου της ενδύσεως του. Οι τρόποι του θα χαρακτηρίζονταν άκρως καλογερικοί. Δεν ήθελε τερτίπια και διπλωματίες κατά την επικοινωνία. Πιστός τηρητής των Παραδόσεων, ιδιαιτέρως των νηστειών και των προσευχών, των τυπικών διατάξεων και της ευταξίας της λατρείας, αντιστεκόταν όχι με ευγένειες και υποχωρήσεις, άλλα με δυναμικές επεμβάσεις και πολλές φορές με σκληρές εκφράσεις, ακόμη και χειρονομίες.
Την πίστη του δεν την αντάλλασσε με όλα τα καλά του κόσμου. Δεν συσχηματιζόταν με τα του κόσμου τούτου, δεν φοβόταν, ούτε σκιαζόταν τους πολιτικούς και τους άρχοντες, δεν είχε άλλη συμπεριφορά για τους μεν και άλλη για τους δε. Ήταν πηγαίος εκφραστής της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Ποτέ του δεν το έβαζε κάτω για κάτι πού ήθελε να πετύχει. Οργιζόταν όταν έβλεπε κληρικούς να μην τιμούν το ράσο τους. Κάποιες φορές ήλεγχε τους συναδέλφους του κληρικούς με λόγια σκληρά. Κι όμως εκείνη η φαινομενική καλογερική σκληρότητα δεν είχε μέσα της κακία. Όλους τους αγαπούσε, την αμαρτία των πολλών μάλλον μισούσε. Στηλίτευε άγρια, όπως έκαναν οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Επιτιμούσε και ταυτόχρονα αγαπούσε. Μάλωνε και φώναζε και συγχρόνως συγχωρούσε. Εάν έβλεπε αμετανοησία και δαιμονικό πείσμα αποχωρούσε κι έφευγε μακρυά. Δεν του άρεσαν οι τυπικότητες στα μοναστήρια. Ήθελε μοναχούς και μοναχές να ζουν μέσα στην ανεπιτήδευτη απλότητα και αρχοντιά. Έκανε πολλά πράγματα τραβηγμένα για τον καθωσπρεπισμό, τρόπο καλής ωστόσο δυτικής συμπεριφοράς.
Δεν πρόσεχε το ντύσιμο του. Κάποιες φορές περπατούσε ξυπόλητος όχι μόνο στο χωριό του, αλλά και στην πόλη. Δεν το έκανε για να τον λυπούνται, αλλά γιατί έτσι αισθανόταν άνετα και ξεκούραστα. Κάποτε τον είδα να φοράει μια κίτρινη παντόφλα στο ένα πόδι και μια ροζ στο άλλο. Αυτά βρήκε, αυτά και φόρεσε. Τα ρούχα του όμως μπορεί να ήταν χιλιομπαλωμένα και ξεσκισμένα, ποτέ του όμως δεν βρωμούσε.
Είχε φίλους παντού, όπου πήγαινε. Μέσα στο ταγάρι του είχε ό,τι μπορεί να υποψιασθεί κάθε νους ανθρώπου. Από πετραχήλι μέχρι κονσέρβες. Από κεριά, καρβουνάκι και θυμίαμα μέχρι χαρτιά, κομμάτια πρόσφορα, κρεμμύδια, φρυγανιές, ελιές και πολλά άλλα. Χαιρόταν να σου δώσει κάτι, όσο απλό κι απέριττο κι αν ήταν. Του αρκούσε να του πεις την ευχή σου κι ένα σ' ευχαριστώ με αγάπη.
Δεν ήθελε πολλά πολλά με τις γυναίκες. Αρκούταν στα πιο αναγκαία κατά τις επαφές του. Δάνειζε χωρίς να περιμένει την επιστροφή. Ήταν τόσο αληθινός και ποτέ δεν έκρυβε στο βάθος της σκέψεως του καμιά απολύτως πονηριά ή δόλο. Ήταν στο χαρακτήρα σαν ένα μικρό παιδάκι. Πολλές φορές συνέβη να τον χτυπούν αυτοκίνητα κι αυτό το γνωρίζουν πολλοί κάτοικοι της Λέσβου και ιδιαιτέρως του χωριού Τρίγωνα-και να τον εγκαταλείπουν αβοήθητο. Κάποιοι άλλοι περαστικοί τον περιμάζευαν και τον φρόντιζαν.
Έκανε και πολλές θα λέγαμε «τρέλλες». Στην εκκλησιαστική γλώσσα λέγονται σαλότητες. Κάποια φορά συνήθιζε να κάνει το μπάνιο του μέσα σ' ένα βαρέλι κρύο νερό. Άλλη πάλι φορά σε πηγές και ρεματιές. Κάποιοι περαστικοί τον περνούσαν για ξωτικό, άλλοι πάλι πού τον αναγνώριζαν τον αποκαλούσαν τρελλό.
Κύριο έργο του θεωρούσε την ανακαίνιση του ναού του χωριού πού επί πολλές δεκαετίες υπηρέτησε ως εφημέριος, του Τρίγωνα. Καμάρωνε όταν κάτι το έφτιαχνε και δεχόταν ακόμη και τους επαίνους όχι εγωιστικά άλλα προς δόξαν Θεού. Χαιρόταν όταν συμμάζεψε το κοιμητήριο του Τρίγωνα, όταν κατασκεύασε το οστεοφυλάκιο, όταν έφτιαχνε καινούργιες αγιογραφημένες εικόνες, όταν βάπτιζε, όταν πάντρευε, όταν κήδευε, όταν μνημόνευε, όταν έκανε το ευχέλαιο και τόσα άλλα. Μα πιο πολύ χαιρόταν όταν κάποιος τον καλούσε στη χαρά του. Πάντοτε ήταν πρόθυμος και το θεωρούσε μεγάλη του τιμή να παρευρίσκεται σε λύπες και χαρές. Δεν νοιαζόταν εάν άλλοι παπάδες φορούσαν πιο όμορφα και φανταχτερά άμφια ή εάν είχαν καλύτερη φωνή απ' αυτόν. Εκείνο πού τον ενδιέφερε ήταν η όλη ιεροπραξία να τελεσθεί με προσευχή και με τη δέουσα προσοχή πάνω στις γραμμές του τυπικού και των διατάξεων. Στενοχωριόταν αν κανένας παπάς έτρωγε ή πηδούσε καμμιά ευχή. Σε τέτοιες περιπτώσεις ή έφευγε ή όταν παρέμενε ξανάρχιζε το μυστήριο!!! Δεν νοιαζόταν τί θα πούνε οι άλλοι, εκείνο που τον απασχολούσε ήταν τί θέλει και πώς αναπαύεται ο Θεός από εμάς.
Κοιμόταν καταγής. Δεν τον ενδιέφερε η καλοπέραση του σώματος. Κοιμόταν όπου εύρισκε τόπο. Στο δρόμο, μέσα σε θάμνους, μέσα στα σαλόνια των μεγαλουπόλεων, μέσα σε πλοία. Έμπαινε όπου τον καλούσαν. Έτρωγε ό,τι του έδινες. Δεν κατέλυσε ποτέ του νηστεία. Κάποια φορά που μερικοί ζητούσαν την ευχή του γιατί είχαν κάποιο πρόβλημα υγείας εκείνος τους απαντούσε κοφτά και σταράτα: «Τίποτα δεν εχ'ς. Δαιμόνιο πύθωνος εχ'ς. Κάνε νηστεία, άλαδο. Τετάρτες και Παρασκευές και θα γίν'ς καλά».
Τα εκκλησιαστικά πρόσωπα τα σεβόταν και τα εκτιμούσε. Ιδιαίτερα τιμούσε τον επίσκοπο του. Χαιρόταν που κάθε χρόνο, ο νυν Σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ. Ιάκωβος, τον επισκεπτόταν κατά την ονομαστική γιορτή του στον Τρίγωνα. Ο παπα-Φώτης καίτοι μετά από πολλά χρόνια αποχώρησης από την ενεργό του δράση, τη γιορτή του την τελούσε κάθε χρόνο στον Τρίγωνα. Έκανε με χρήματα του πλούσιο τραπέζι για όλο τον κόσμο. Ήθελε να κεραστούν όλοι οι άνθρωποι και χαιρόταν όταν του έλεγε ο κόσμος ευχές. Μα την ίδια στιγμή που ευχόταν, αν κάτι δεν πήγαινε καλά, μπορούσε να κάνει σκηνές και να ανατρέψει το πανηγύρι σε κυνηγητό και φωνές. Μπροστά στο λάθος χίλια καλά να του έκαμνες έπρεπε να τα ακούσεις. Κι αυτό όχι σε κατώτερους απ' αυτόν ανθρώπους, αλλά και σε 'κείνους πού τους φιλοξενούσε, σε 'κείνους πού τον στήριζαν έστω και οικονομικά. Δε λογάριασε τίποτα για την αλήθεια. Απεχθανόταν τη διαστροφή και την αναλήθεια.
Τα κείμενα του βιβλίου πού ακολουθούν δεν αποτελούν εργασία πού θέλει να εμφανίσει κάποιον νεοφανή άγιο. Ο σκοπός της παρούσης συγγραφής δεν είναι αυτός. Ούτε επίσης ο σκοπός μας είναι να προλάβουμε να αναδείξουμε έναν νέο σύγχρονο γέροντα. Ο κύριος σκοπός αυτού του βιβλίου μας είναι να προβάλει έναν γνήσιο και αληθινό άνθρωπο πέρα από σχήματα και τυποποιημένες συμπεριφορές. Τύποι ανθρώπων τέτοιοι, σαν τον παπα-Φώτη, σπανίζουν σήμερα στην κοινωνία μας. Για τον λόγο αυτό και ο υπότιτλος του βιβλίου μας «Σημείον Αντιλεγόμενον», φανερώνει ότι ο άνθρωπος αυτός άφησε μέσα στις ψυχές όλων εκείνων πού τον γνώρισαν την αίσθηση μιας παράξενης καλογερικής παρουσίας. Ο παπα-Φώτης μπόρεσε και πέτυχε να μπερδέψει τους συνανθρώπους του. Δεν έκανε οπαδούς. Πότε του δεν έκανε συνοδεία. Δεν του άρεσαν οι κολακείες και οι καλές εύφημες μνείες. Του άρεσε ο καλός λόγος, ο ανεπιτήδευτος. Μόλις αισθανόταν ότι οι άλλοι τον κολάκευαν έκανε μπροστά τους σαν τρελλός. Είχε τον τρόπο του να θολώνει τα νερά των «γεροντολόγων». Μισούσε την επιτήδευση και στο λόγο και στην εμφάνιση. Για τον λόγο αυτό και σε κυρίες και δεσποινίδες φερόταν σκληρά. Εκείνους πού ζητούσαν να είναι κοντά του τους περνούσε από δέκα κόσκινα. Ιδιαιτέρως σ' αυτά τα πρόσωπα φερόταν τόσο σκληρά και πιθανόν απάνθρωπα. Έκτος των σκληρών του λόγων, τους καθύβριζε με όλη τη σημασία της λέξεως. Και όλα αυτά τα έκανε γιατί δεν ήθελε συνοδεία. Ήθελε την αγάπη, όμως βίωνε την ξενιτεία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του. Χαρακτηριστικά κάποτε πού νοσηλευόταν στο νοσοκομείο «Γεννηματά» στην Αθήνα την κυρία πού τον εξυπηρετούσε νυχθημερόν τη στόλιζε με όλα τα «κοσμητικά επίθετα». Και όσο πιο πολλή αγάπη ελάμβανε, εκείνος έκανε τον βίο αβίωτο στους αγαπώντας τον. Λιγοστοί άνθρωποι μπήκαν στη διαδικασία να τον καταλάβουν και να υπομείνουν τις πολλές ιδιοτροπίες του.
Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού καυχάται εν Κυρίω που όχι μόνον γνώρισε στη ζωή του τον αείμνηστο παπα-Φώτη, άλλα γιατί συνεδέθη τόσο στενά μαζί του ώστε σε τακτά χρονικά διαστήματα είχε τη χαρά πάλιν και πολλάκις να τον φιλοξενήσει στο ναό του, στην οικία του, μαζί να συμπορεύονται προς εξεύρεσιν διαφόρων αναγκαίων υλικών για την αποπεράτωση του Αγίου Νεομάρτυρα Λουκά στα Πάμφιλα, γιατί επίσης ο ίδιος ο παπα-Φώτης του έδωσε την άδεια του να συγγράψει τα περί του βίου του και των «κατορθωμάτων» του, αλλά και γιατί επέτρεψε ο ίδιος ακόμη και κατά την κοίμηση του να περιποιηθεί το νεκρόν σώμα του, να τον συνοδεύσει εις την Λέσβο για το τελευταίο του ταξίδι, να παρίσταται στην κηδεία του και ακόμη να αισθάνεται την παρουσία του πάντοτε ζωντανή και αδιάλειπτη δίπλα του.
Επιθυμώ όμως πριν κλείσω το εισοδικόν του παρόντος βιβλίου να μνησθώ του ονόματος του αείμνηστου δασκάλου και καθηγητού μου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιωάννου Φουντούλη, του εκ Γέρας καταγόμενου, ο όποιος από το 1987 με γνώρισε με το πρόσωπο του παπα-Φώτη. Εις μνημόσυνον αύτοϋ οφείλω πολλές ευχαριστίες. Είμαι πεπεισμένος ότι τώρα ο δάσκαλος μου χαίρεται την παρουσία του αγαπημένου του παπα-Φώτη εν τω ουρανώ.
Ο παπα-Φώτης υπήρξε ένας αληθινός άνθρωπος. Ας έχουμε την ευχή του. Και αν βρήκε την παρρησία στον Κυριό μας ας φροντίσει, και είμαστε σίγουροι ότι θα το πράξει, να μας τραβήξει όλους μας κοντά στο Θρόνο του εν Τριάδι Θεού μας.
Έγραφα εν Αθήναις την 17ην Ιουλίου σ.έ. 2010,
εν μέσω καύσωνος πολλού
και επί τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρας Μαρίνης της Θαυματουργού.
***
Επίλογος
Αντί επιλόγου προτιμήσαμε να παραδώσουμε στην αγάπη όλων των φίλων αναγνωστών κάποια σχόλια από το διαδίκτυο που αφορούν το πρόσωπο του παπα-Φώτη. Σίγουρα για την εποχή μας είναι «Σημείον Αντιλεγόμενον» να ζεις κοντά στο Χριστό. Σίγουρα το να πιστεύεις και να μιλάς για το Χριστό και την Εκκλησία σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται μεταμοντέρνα είναι ανοησία. Ο παπα-Φώτης αποτελεί για τον πολύ κόσμο που ζει μακρυά από το Θεό μια παράξενη τρελή και πιθανόν διαταραγμένη ή κολλημένη προσωπικότητα, μια απόκοσμη καλογερική πεπαλαιωμένη φιγούρα, ένα ξωτικό, ένα σίχαμα, μια παρωνυχίδα στην έξυπνη και προοδευτική σύγχρονη κοινωνία, κάτι το ακαταλαβίστικο, κάτι που σου προξενεί γέλωτα και ευκαιρία για πολύ σχολιασμό και επίκριση. Όμως, για τους λίγους (οπωσδήποτε αμαρτωλούς) αλλά ενσυνείδητους πιστούς που αγωνίζονται στο λιοπύρι της συνεχούς επιθέσεως των πειρασμών, των λογισμών, των πτώσεων και της χαράς έστω και της μιας ανόρθωσης από τις πολλές πτώσεις που προκαλεί η αμαρτία, ο παπα-Φώτης αποτελεί πολύτιμο φάρο και οδοδείκτη, ένα καλό παράδειγμα και φιγούρα αγωνιστού πιστού ανθρώπου, που για καθρέπτη της ζωής του είχε μόνον την εικόνα του Χριστού, της Παναγίας και των φίλων αγίων του. Η μορφή του, απ' όποια μεριά κι αν είμαστε όλοι μας όσοι θα διαβάσουμε αυτό το βιβλίο του, έχει κάποια κοινά με τη ζωή του Θεανθρώπου Ιησού μας. Αποτελεί κι ο παπα-Φώτης, καίτοι από τον περασμένο Μάρτιο του 2010 βρίσκεται στην κρίση του Θεού μας, «Σημείον Αντιλεγόμενον». Μήπως ήταν ανόητος και τρελλός ή μήπως ήταν άγιος και σάλος; Τα ερωτήματα αυτά πολύ μας απασχολούν κι ευχόμαστε από την ανάγνωση του βιβλίου αυτού να βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματα του. Σκοπός της συγγραφής αυτού του συγκεκριμένου βιβλίου μας, της περιγραφής της ζωής ενός ιερωμένου και μάλιστα ενός κοσμοκαλόγερου, ως ήταν ο παπα-Φώτης, σίγουρα δεν είναι η αγιοποίηση του, άλλα το οφειλετικό χρέος για το πέρασμα του απ' αύτη την πρόσκαιρη ζωή, την τόσο μάταιη και πλανεύτρα. Θεωρώ τη συγγραφή του παρόντος βιβλίου ένα χρέος προς το πρόσωπο του παπα-Φώτη που με δίδαξε να μην υπολογίζω κανέναν για την υπόθεση της σωτηρίας μου. Μου έλεγε συχνά και πυκνά χωρίς να το καταλαβαίνω τότε όταν μου το έλεγε: «Μόνο το Θεό να φοβάσαι!». Πόσο δίκαιο είχε!!! Τώρα που βρίσκεται στην αντίπερα όχθη, τον παρακαλώ, εάν βρήκε παρρησία στο Θεό μας, να μας κυκλώσει με τις μεσιτείες του.
Έγραψε κάποιος για τον παπα-Φώτη: «Μέσα στη δίνη της ευμάρειας υπάρχουν και οι ανάργυροι εκείνοι, οι ταπεινοί πού ξεφτιλίζουν με τη στάση τους τούς επιφανειακούς παραλήδες».
Έγραψε κάποιος άλλος: «Τη φιγούρα του σκυφτού παπα-Φώτη, δεν θα βλέπουμε πια να περιπλανιέται στους δρόμους, στα λαγκάδια και στα βουνά μας. Τώρα πια θ' αλωνίζει στα μονοπάτια των Ουρανών κοντά στους αγγέλους, πού πάντα ήξερε πώς να τους μιλά. Άνθρωπος ευσεβής, καλοκάγαθος, πού είχε μάθει να προσφέρει από το υστέρημά του. Ολιγαρκής, μακρυά από τα υλικά-φθαρτά και περιττά. Μακριά από τη λαιμαργία πού προκαλεί ο πλουτισμός. Ο βίος του μοναχικός, δημιουργικός, φιλεύσπλαγχνος».
Έγραψε ένας: «Είναι πολλοί αυτοί οι άνθρωποι πού θεωρούν τον παπα-Φώτη τρελό, πού τον κοροϊδεύουν και τον χλευάζουν, άλλα δεν είναι και πρωτότυπο στην ιστορία τον κόσμου αυτό... όπως δεν είναι και ασύνηθες να μην ακούμε για τους αληθινά σημαντικούς ανθρώπους τίποτα και ίσως κι αυτό να έχει μια σημασία.. Άλλα την ευχούλα του μωρέ, τη νιώθω κι εγώ...».
Κάποιος είπε: «Ο παπα-Φώτης ήταν ένας άγγελος επί της γης. Κι οι άγγελοι κρατούν ρομφαία. Φοβήθηκα τη ρομφαία του παπα-Φώτη».
Κάποιος έγραψε: «Μιλάμε για έναν σπάνιο και Άγιο άνθρωπο. Κατά συνέπεια, ελπίζω να φτιαχτεί ένας χώρος για να μπορούν να προσκυνήσουν οι πιστοί, οι ντόπιοι και οι επισκέπτες στο νησί της Λέσβου...».
Η κ. Βασιλική Φραντζή έγραψε σε κάποια εφημερίδα: «Εργάτης ακοίμητος της Εκκλησίας, αγωνιστής υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, ασύγκριτος, ασυμβίβαστος, αληθινός κι ελεύθερος σαν άλλος Χρυσόστομος, με παρρησία δεν έπαυσε στιγμή να στηλιτεύει συμπεριφορές ανάρμοστες και πράξεις ασύμφωνες με το νόμο του Θεού! Του δικού του Θεού, πού μόνο Εκείνου δούλος ήταν.
Φαινόμενο αξιοπερίεργο η ζωή του. Σκληρή με δοκιμασίες. Ο ασκητικός κοσμοκαλόγερος έξω πάντα παντός νυμφώνος ήταν, εξαιτίας του χαρακτήρα του, άλλα και της στενής λογικής του περίγυρου του. Με τις όποιες όμως διαφορές, τις ανθρώπινες αδυναμίες, άλλα και τις πικρίες του, τ΄ αψηλού πάντα ατένιζε με μεγαλοσύνη.
Με της αγωνίας το βάσανο για τ΄ ανθρώπινο κατρακύλισμα άλλα και με την ελπίδα αβασίλευτη πώς μπορεί ακόμη να σώσει ψυχές ανθρώπους έδιδε καθημερινά τον δικό του ξεχωριστό αγώνα. Και μες στα λιοπύρια τους ανέμους, τις κακοκαιρίες και τ΄ αστραπόβροντα, ο φλογερός παπάς σαν καλός Σαμαρείτης παίδευε το κακοπαθιασμένο κορμί του.
Παπα-Φώτη... εμείς οι συγχωριανοί σου ευγνώμονες για τις παρακαταθήκες πού μας άφησες, βαθιά συγκινημένοι ζητούμε την ευχή και τη συγχώρεση σου».
Έγραψε ο αγαπητός του Αρχιερατικός Επίτροπος Πλωμαρίου Αίδεσιμολ. Πρωτ. π. Ευστράτιος Μανωλέλλης σε τοπική εφημερίδα τ' ακόλουθα: «Ο σεβάσμιος και αγαπητός από όλους μας, κλήρο και λαό της Λέσβου, π. Φώτιος, ήταν ακούραστος εργάτης του Ευαγγελίου, ο αφοσιωμένος στην Εκκλησία Κληρικός, ο ζηλωτής... Εφάρμοζε στη ζωή του πάντα το ευαγγελικόν «μη γνώτω η αριστερά, τί ποιεί η δεξιά»... Ήταν αυστηρός τηρητής των Παραδόσεων της Ορθοδόξου Μαρτυρικής Εκκλησίας μας και τηρούσε στη ζωή του αυστηρά νηστεία και προσευχή. Απλός, αφιλοχρήματος, δραστήριος και επί σειρά ετών βάδιζε με τα πόδια από τον Τρίγωνα στα Πάμφιλα... Και τώρα στο υπερουράνιο θυσιαστήριο, πού η άγια ψυχή σου θα ψάλλει με τους αγγέλους και τους Αρχαγγέλους, μνημόνευε και ημών των αμαρτωλών και μείς εδώ στη γη θα μνημονεύουμε σε κάθε Θεία Λειτουργία του ονόματος σου...».
Ας έχουμε την ευχή αυτού του Αντιλεγόμενου Σημείου!
***
Περιεχόμενα
1.Πρόλογος του Σεβ. Μητροπολίτου Μυτιλήνης
κ.κ. Ιακώβου Φραντζή..........................................................................................5
2.Εισοδικόν.........................................................................................................9
3.Η γέννηση και τα παιδικά χρόνια του παπα-Φώτη.................................................15
4.Η εικοσαετής παραμονή του παπα-Φώτη στο Άγιον Όρος (1931-1950)...................18
5.Η αναχώρηση του παπα-Φώτη από το Άγιον Όρος και ή επιστροφή του στο νησί της Λέσβου. Η διακονία του στο Κιλκίς, σε Σινά και Ιεροσόλυμα και τα διάφορα προσκυνηματικά ταξίδια του...29
6.Η ερευνά του παπα-Φώτη στο Άγιον Όρος και αλλαχού για την ανάδειξη των Αγίων της Λέσβου..........................................45
7.Η σχέση του παπα-Φώτη με το Σινά και τα Ιεροσόλυμα. Η διακονία του στα Θεοβάδιστα μέρη (1972-1975)............................................49
8.Η ανοικοδόμηση του περικαλλούς ναού του Αγ. Νεομάρτυρος Λουκά στα Πάμφιλα (1960-2010)............................................56
9.Ο παπα-Φώτης οψιμαθής μαθητής στο Γυμνάσιο Πλωμαρίου (1950-1957).............65
10.Ο παπα-Φώτης εφημέριος στο χωριό Τρίγωνας Πλωμαρίου επί 44 ολόκληρα χρόνια. Το μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του (1950-1994).................................................................................70
11. Ανακαινιστής της ιεράς Μονής Ευαγγελιστρίας Πάτου Λέσβου………………..……..94
12.Η συνταξιοδότηση του παπα-Φώτη από το χωρίο Τρίγωνας και η εγκατάσταση του στα Πάμφιλα (1-9-1994).............................................96
13.Η γηροκόμηση του παπα-Φώτη από την πνευματική του θυγατέρα κ. Σοφία Καπέδρα στην περιοχή του Υμηττού Αττικής (1991-2010)..........99
14.Το χρονικόν της κοιμήσεως και της κηδείας του παπα-Φώτη............................105
15.Μαρτυρίες διαφόρων προσώπων για τον παπα-Φώτη Λαυριώτη........................124
16.Προσωπικές μαρτυρίες του συγγραφέα για τον παπα-Φώτη.............................216
17.Μια αξιόλογη συνέντευξη του παπα-Φώτη στο πλαίσιο της Συνάξεως των Νέων στο Ναό του Αγίου Ελευθερίου-οδού Αχαρνών επί πολλών πνευματικών θεμάτων..............................229
18.Επίλογος..................................................................................................241
19.Βιβλιογραφία............................................................................................247
www.zoiforos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου